สรุป

ปัจจุบันต้องยอมรับว่า ‘โลกร้อน’ ได้กลายเป็นหนึ่งปัญหาหนักที่สร้างความเสียหายทั่วโลก ทั้งปัญหาภัยแล้ง ภัยธรรมชาติ น้ำแข็งขั้วโลกละลาย ระดับน้ำทะเลสูงขึ้น ภาวะขาดแคลนอาหาร ปัญหาภัยธรรมชาติที่มีความรุนแรงมากขึ้น ปัญหาสุขภาพ ความความยากจน และสิ่งมีชีวิตเสี่ยงสูญพันธุ์มากขึ้น ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ทั่วโลกหันมาโฟกัสและพยายามหาทางแก้ปัญหานี้ร่วมกัน โดยหนึ่งในวิธีแก้ปัญหาแบบยั่งยืนที่หลาย ๆ ประเทศเริ่มให้ความสนใจคือ การสร้างมาตรฐานอาคารสีเขียวหรืออาคารประหยัดพลังงาน

ทำความรู้จัก! อาคารประหยัดพลังงาน หรือ อาคารสีเขียว คืออะไร?

ถ้าพูดถึง ‘อาคารสีเขียว’ คนส่วนใหญ่อาจเข้าใจว่าหมายถึงอาคารแนว Vertical Forest หรืออาคารป่าแนวตั้งที่ออกแบบพื้นที่สำหรับปลูกต้นไม้ได้จำนวนมากเพื่อเพิ่มพื้นที่สีเขียว อย่างอาคาร Bosco Verticale มิลาน ประเทศอิตาลี The Nanjing Green Towers นานกิง ประเทศจีน โครงการ 1000 Trees เซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน หรืออพาร์ตเมนต์ M6B2 Tower ปารีส ประเทศฝรั่งเศส แต่ในความจริงแล้วความหมายของอาคารสีเขียวหรืออาคารประหยัดพลังงาน คือ อาคารแบบยั่งยืน (Sustainability) ที่วางแนวทางปฏิบัติให้เกิดการใช้ทรัพยากรและรักษาสิ่งแวดล้อมอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งการจัดการทรัพยากรน้ำ ไฟฟ้า พื้นที่ การก่อสร้าง การจัดการของเสีย โดยคำนึงถึงสุขภาพของผู้ใช้งานและสิ่งแวดล้อม ซึ่งแนวคิดอาคารประหยัดพลังงาน สามารถนำไปใช้ได้ทั้งกับอาคารเก่าและอาคารใหม่ สำหรับกรณีอาคารเก่าเป็นการนำระบบและวัสดุใหม่เข้าไปแทนระบบเก่าหรือวัสดุเก่าที่ขาดประสิทธิภาพ ในขณะที่การสร้างอาคารใหม่ ควรเริ่มวางแผนการตั้งแต่การออกแบบและวางระบบการระบบการจัดการพลังงานภายในอาคารให้ตรงตามมาตรฐานอาคารสีเขียว

มาตรฐานอาคารประหยัดพลังงานมีอะไรบ้าง

• TREES หรือ Thai’s Rating of Energy and Environment Sustainability: 
• LEED หรือ Leadership in Energy and Environmental Design: 
• EDGE หรือ Excellence in Design for Greater Efficiencies: 
• WELL Building Standard

สำหรับการระบุว่าอาคารหรือโรงงานอุตสาหกรรมใดได้มาตรฐานอาคารประหยัดพลังงาน ไม่ได้พิจารณาแค่ว่าเป็นอาคารที่ใช้พลังงานน้อย ใช้เฉพาะพลังงานสะอาดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม หรือมีการจัดการระบบของเสียที่มีประสิทธิภาพเท่านั้น แต่ต้องผ่านการประเมินตามเกณฑ์มาตรฐานที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล โดยหลักเกณฑ์ที่ใช้ในการพิจารณาอาคารประหยัดพลังงาน ได้แก่

• TREES หรือ Thai’s Rating of Energy and Environment Sustainability: เป็นหลักเกณฑ์การประเมินของสถาบันอาคารเขียวไทย (TGBI) ประเทศไทย 

หน่วยงานอิสระที่ไม่แสวงผลกำไร จดทะเบียนนิติบุคคลภายใต้มูลนิธิอาคารเขียวไทย โดยทางสถาบันฯ จะยึดการประเมินตามแนวทางความยั่งยืนด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม ซึ่งอิงตามหลักเกณฑ์เดียวมาตรฐานสากลที่ใช้ในประเทศต่างๆ แต่ปรับให้เหมาะสมกับประเทศไทยมากขึ้น ด้วยการระบุให้ผู้ประกอบการสามารถใช้วัสดุก่อสร้างที่ผลิตในประเทศไทยได้

• LEED หรือ Leadership in Energy and Environmental Design: เป็นหลักเกณฑ์การประเมินอาคารประหยัดพลังงานหรือสิ่งก่อสร้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมของ U.S. Green Building Council (USGBC) ประเทศสหรัฐอเมริกา สามารถใช้ประเมินได้ทั้งอาคารที่อยู่ทั้งในประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศอื่นทั่วโลก ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ LEED เป็นหลักเกณฑ์มาตรฐานสากลที่ได้รับนิยมมากที่สุด รวมทั้งยังถูกนำไปใช้แนวทางในสร้างมาตรฐานการรับรองอาคารประหยัดพลังงานของประเทศต่าง ๆ อีกด้วย ปัจจุบันการขอใบรับรองอาคารประหยัดพลังงานจาก LEED สามารถยื่นเอกสารเพื่อขอการรับรองที่ผ่านทางเว็บไซต์ของ LEED ถ้าคะแนนถึงเกณฑ์ที่กำหนดจะได้รับใบรับรองแบบถาวร   
• EDGE หรือ Excellence in Design for Greater Efficiencies: เป็นหลักเกณฑ์การประเมินอาคารประหยัดพลังงาน การวัดผลการก่อสร้างอย่างยั่งยืน และนวัตกรรมในการรับรองมาตรฐานความเป็นเลิศในการออกแบบอาคาร สำหรับตลาดเกิดใหม่ของบรรษัทเงินทุนระหว่างประเทศหรือ IFC (International Finance Corporation) ที่เป็นสมาชิกของกลุ่มธนาคารโลก โดยหลักเกณฑ์ในการพิจารณาจะคล้ายคลึงกับเกณฑ์ของ LEED แต่เพิ่มการประเมินปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายทั้งในยุโรป อเมริกา และเอเชีย เนื่องจากมีแอพพลิเคชั่นในการประเมินด้วยตัวเองโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ซึ่งหลังจากผ่านการประเมินอาคารจาก EDGE Auditor เรียบร้อยแล้ว อาคารที่ผ่านการประเมินจะได้รับใบรับรองถาวร เช่นเดียวกับ LEED
• WELL Building Standard เป็นหลักเกณฑ์การประเมินอาคารประหยัดพลังงานของประเทศแคนาดา จากสถาบันสถาบัน IWBI (International WELL Building Institute) ที่เกิดจากความร่วมมือกับผู้พัฒนาหลักเกณฑ์มาตรฐาน LEED เพื่อใช้เป็นมาตรฐานในการประเมินคุณภาพผู้อยู่อาศัยในอาคาร โดยมีหลักเกณฑ์ในการประเมินทั้งหมด 10 ข้อ สำหรับการขอใบรับรองจาก WELL Building Standard นอกจากส่งเอกสารแล้ว ยังต้องรับการประเมินจากผู้ตรวจ หากอาคารผ่านการประเมินจะได้รับใบรับรอง แต่มาตรฐาน WELL Building Standard จะต้องต่ออายุใบรับรองทุก 3 ปี

อยากออกแบบอาคารให้ประหยัดพลังงาน ต้องคำนึงถึงอะไรบ้าง?

ตามหลักเกณฑ์อาคารประหยัดพลังงานแบบต่าง ๆ ไม่ว่า TREES, LEED, EDGE หรือ WELL Building Standard เห็นได้ว่าการสร้างอาคารที่อยู่อาศัยและโรงงานอุตสาหกรรม หรือปรับปรุงอาคารเดิมเพื่อให้เข้าเกณฑ์มาตรฐานอาคารสีเขียว ต้องให้ความสำคัญและใส่ใจทั้งการออกแบบโครงสร้าง การเลือกวัสดุก่อสร้าง และการวางระบบการจัดการพลังงานให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ซึ่งถึงแม้ว่าไม่สามารถทำได้ครบในทุกข้อ แต่การเริ่มเปลี่ยนก็นับเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีของการลดการใช้พลังงานในอาคาร นำไปสู่การลดค่าใช้จ่าย การจัดการแบบยั่งยืน พร้อมก้าวไปเป็นอาคารสีเขียวแบบสมบูรณ์แบบ สำหรับวิธีการออกแบบอาคารประหยัดพลังงานควรคำนึงถึงเรื่องต่าง ๆ ดังนี้

1. สภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศ

การสร้างอาคารประหยัดพลังงานใหม่ค่อนข้างจัดการได้ง่ายกว่า ในเรื่องการวางตำแหน่งของอาคารให้เหมาะสมกับสภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศ เพราะสามารถกำหนดทิศทางของอาคารที่ส่งผลดีต่อการประหยัดพลังงานในอาคารแบบยั่งยืนได้ง่ายกว่าอาคารเก่า โดยในการออกแบบอาคารควรตรวจสอบตำแหน่งทิศทางของลม ทิศทางของแสงและการลาดเอียงของพื้นดินก่อนเขียนแบบอาคาร เช่น

• การออกแบบส่วนที่มีความแคบน้อยไปทางทิศตะวันออกหรือตะวันตกเพื่อให้อาคารโดนแสงอาทิตย์น้อยลง ลดการสะสมความร้อนภายใน 
• การวางตำแหน่งอาคารด้านที่มีหน้าต่างให้รับลมประจำถิ่นได้ง่ายขึ้น กรณีประเทศไทย ลมฤดูร้อนจะพัดจากทางทิศใต้หรือทิศตะวันตกเฉียงใต้ ขณะที่ลมฤดูหนาวพัดจากทางทิศเหนือหรือทิศตะวันออกเฉียงเหนือ 
• การปรับปรุงพื้นที่โดยรอบด้วยการสร้างแหล่งน้ำ เพื่อให้กระแสลมพัดไปยังอาคาร การปรับเนินดินให้กระแสลมผ่านได้ง่ายขึ้นหรือการปลูกต้นไม้เพื่อสร้างความร่มรื่น

2. การจัดการกับปริมาณแสง

สิ่งสำคัญที่สุดของการจัดการกับปริมาณแสงคือ คุณภาพของแสงที่ส่งผ่านเข้าไปในอาคารต้องเหมาะสมกับการใช้งานของผู้ใช้งาน จึงทำให้ค่อนข้างยากต่อการลดจำนวนอุปกรณ์ให้แสงสว่างโดยเฉพาะการประหยัดพลังงานในโรงงาน เนื่องจากอาจส่งผลกระทบและเป็นอันตรายต่อผู้ปฏิบัติงานในอาคาร ดังนั้นการจัดการกับปริมาณแสงที่ง่าย ประหยัดพลังงาน และส่งผลกระทบน้อยที่สุดคือ การเลือกใช้หลอดไฟที่ได้มาตรฐาน เหมาะสมกับพื้นที่ การเลือกใช้หลอดไฟอัตโนมัติ การปิดเมื่อไม่มีการใช้งาน และการดูแลรักษาให้พร้อมใช้งานอยู่เสมอ

3. การถ่ายเทอากาศ

ข้อดีแรกของการวางระบบการถ่ายเทอากาศในอาคารประหยัดพลังงาน คือ ช่วยลดการใช้เครื่องปรับอากาศในระยะยาว ซึ่งสิ่งเหมาะสมที่สุดคือ การสร้างช่องลมระบายอากาศให้สูง เพื่อให้ลมลอยขึ้นไปและระบายออกสู่ตัวอาคาร อย่างไรก็ตามการสร้างช่องเปิดตามธรรมชาติเพื่อรับแสง รับลม หรือระบายอากาศ ต้องระมัดระวังเรื่องปริมาณแสงและความร้อนที่เข้ามา ไม่ควรสร้างช่องลม ช่องแสงขนาดใหญ่ แต่หากจำเป็นต้องออกแบบให้กว้าง ควรติดตั้งอุปกรณ์บังแดด เพื่อลดความร้อนที่ไหลเข้ามา

4. รูปร่างและรูปทรงของตัวอาคาร

สำหรับลักษณะของอาคารประหยัดพลังงานที่มีประสิทธิภาพเป็นอาคารที่มีอัตราส่วนพื้นที่ต่ำ พื้นที่ใช้สอยน้อย และรูปทรงโค้งมน เพราะจะทำให้การรั่วซึมของอากาศเย็นภายในน้อยกว่าอาคารขนาดใหญ่ที่มีพื้นที่ใช้สอยสูง ซึ่งถ้าเรียงลำดับจากน้อยไปหามาก คือ ทรง Cylinder ทรง Cube ทรง Box และ ทรง Complex form แต่ทั้งนี้หากปรับเป็นการออกแบบอาคารในลักษณะจั่วสูงก็จะช่วยระบายอากาศและความร้อนได้ดีมากขึ้น

5. การใช้ผนังทึบและผนังใสในบริเวณต่าง ๆ 

ความแตกต่างระหว่างการใช้ผนังทึบกับผนังใสคือ การต้านทานความร้อน โดยผนังแบบทึบสามารถต้านทานความร้อนได้มากกว่าผนังใสหรือกระจกใส ดังนั้นอาคารประหยัดพลังงานจึงนิยมใช้เป็นผนังทึบที่มีการติดตั้งฉนวนความร้อน ใช้สีโทนอ่อนที่มีการดูดกลืนความร้อนน้อยกว่าโทนเข้มเพื่อเพิ่มคุณสมบัติการต้านทานความร้อนให้กับอาคารมากขึ้น แต่กรณีเลือกใช้ผนังโปร่งหรือกระจกเพื่อความสวยงาม ควรเลือกใช้กระจกที่มีคุณสมบัติกันความร้อนทดแทน เช่น

• กระจกเคลือบผิวสะท้อนแสง (Reflecting Metallic Coating) ลดได้ทั้งความร้อนและแสงสว่าง แต่ข้อเสียคือ สามารถแผ่ความร้อนภายในห้องได้ จึงไม่เหมาะกับประเทศในเขตร้อน
• กระจกสองชั้น (Double Glazing) สามารถลดความร้อนได้สูงถึง 80% และแสงผ่านได้ดี ป้องกันรังสี UV จึงช่วยทั้งลดความร้อนและประหยัดพลังงานจากอุปกรณ์ส่องสว่าง แต่ข้อเสียคือ มีราคาสูงกว่ากระจกประเภทอื่น
• กระจกติดฟิล์ม Low E (Low Emissivity) กระจกใสที่มีการเคลือบ Sun Protection ทำให้ค่าสัมประสิทธิ์การแผ่รังสีต่ำ จึงคุณสมบัติเด่นเรื่องช่วยลดความร้อนเข้าสู่อาคาร
• กระจกลามิเนต ช่วยป้องกันความร้อนได้ดี อีกทั้งยังลดอันตรายเวลาแตก เพราะเศษกระจกยังยึดเกาะกัน ไม่ร่วงหล่นเหมือนกระจกแบบอื่น เหมาะสำหรับส่วนที่ไม่มีการใช้เครื่องปรับอากาศ

6. ระบบปรับอากาศ

จากข้อมูลจากสถาบันอาคารเขียวไทยพบว่าระบบปรับอากาศเป็นการใช้พลังงานที่มากที่สุดในอาคาร โดยเฉลี่ยแล้วอยู่ที่ 65% จากการใช้พลังงานทั้งหมด ดังนั้นหากต้องการประหยัดพลังงานในโรงงานอุตสาหกรรมหรืออาคาร นอกจากต้องปรับลดการใช้พลังงานส่วนนี้ลงแล้ว ต้องให้ความสำคัญกับการเลือกเครื่องปรับอากาศที่ได้มาตรฐานประหยัดพลังงาน ขนาด และประเภทของเครื่องปรับอากาศที่เหมาะสมกับพื้นที่ สำหรับประเภทเครื่องปรับอากาศที่ใช้กันในปัจจุบัน ได้แก่

• เครื่องปรับอากาศติดผนัง ขนาดเล็กกระทัดรัด ดูแลรักษาง่าย เหมาะสำหรับห้องที่มีขนาดเล็ก 
• เครื่องปรับอากาศแขวนใต้ฝ้า กระจายความเย็นได้ทั่วถึง เหมาะสำหรับห้องที่มีคนจำนวนมาก อย่างห้องสำนักงาน โซนให้บริการลูกค้า หรือร้านขายของ
• เครื่องปรับอากาศฝังในเพดาน เป็นเครื่องปรับอากาศที่ซ่อนส่วนของตัวเครื่องและท่อต่าง ๆ ในฝ้าเพดาน เหมาะกับห้องที่ต้องการความสวยงาม
• เครื่องปรับอากาศแบบตู้ตั้งพื้น เป็นแบบที่กระจายความเย็นได้ดี แข็งแรงทนทาน เหมาะสำหรับใช้งานในห้องขนาดใหญ่ที่มีคนใช้งานจำนวนมาก อย่างในโรงงานอุตสาหกรรมหรือห้องประชุมขนาดใหญ่

อย่างไรก็ตามนอกจากประเภทแล้ว ควรดูขนาด BTU หรือขนาดการทำความเย็นของเครื่องปรับอากาศให้สัมพันธ์กับขนาดห้องด้วย เพราะหากเลือกขนาด BTU ต่ำเกินไปก็จะทำให้คอมเพรสเซอร์ทำงานหนัก อายุการทำงานสั้นลง แต่ถ้าเลือกขนาด BTU สูงกว่าขนาดพื้นที่คอมเพรสเซอร์จะตัดบ่อยเป็นการสิ้นเปลืองพลังงานโดยไม่จำเป็น 

7. วัสดุของหลังคา

หลังคาเป็นส่วนที่ทำหน้าที่รับแสงโดยตรง เพราะฉะนั้นหากต้องการปรับให้เป็นอาคารประหยัดพลังงานแบบยั่งยืน ควรเลือกหลังคาทึบสีอ่อนที่มีมวลสารน้อยรวมถึงสะสมความร้อนน้อยด้วย และที่สำคัญต้องมีการบุฉนวนกันความร้อนใต้หลังคา ซึ่งจะช่วยสะท้อนความร้อนและลดการสะสมของความร้อนในอาคาร สำหรับฉนวนกันความร้อนที่นิยม ได้แก่

• ฉนวนใยแก้ว เรียกอีกชื่อว่าไฟเบอร์กลาส กันความร้อน ไม่ลามไฟ  กันเสียงได้ดี
• ฉนวนโฟม PE ป้องกันและสะท้อนความร้อนได้พร้อมกัน 
• ร็อควูล คุณสมบัติใกล้เคียงกับฉนวนใยแก้ว แต่ทนไฟและซับเสียงได้ดีกว่า
• อลูมินั่มฟอยล์ สะท้อนความร้อนได้สูงสุด 97% ทนแรงดึง แข็งแรงไม่ฉีกขาดง่าย
• แอร์บับเบิ้ล ป้องกันและสะท้อนความร้อนได้พร้อมกัน สามารถติดตั้งกับหลังคาได้หลายส่วน

8. อุปกรณ์บังแดดภายนอกและการปลูกต้นไม้

หากต้องการปรับปรุงอาคารเดิมให้เป็นอาคารประหยัดพลังงานหรือติดข้อจำกัดด้านการออกแบบ สามารถแก้ไขด้วยการเสริมอุปกรณ์บังแดดแบบถาวรในจุดที่รับแสงอาทิตย์ แต่กรณีที่ไม่ต้องการให้อุปกรณ์บังแดดบดบังความสวยงามของภูมิทัศน์ อาจเลือกเป็นการเปลี่ยนพื้นที่โดยรอบให้เป็นสวนที่มีความร่มรื่น ด้วยการปลูกพืชคลุมดิน ไม้พุ่ม และแหล่งน้ำ เพื่อปรับบรรยากาศโดยรอบให้เย็นลง

9. ใช้พลังงานหมุนเวียน

นอกจากการใช้พลังงานอย่างคุ้มค่าจะเป็นหนึ่งในเกณฑ์การพิจารณารับรองอาคารประหยัดพลังงานของสถาบันต่าง ๆ การวางระบบเพื่อหมุนเวียนยังเป็นการลดการใช้พลังงานและประหยัดค่าใช้จ่ายต่อปีได้เป็นจำนวนมากอีกด้วย สำหรับระบบการหมุนเวียนพลังงานที่นิยมใช้การลดพลังงานในโรงงานหรืออาคารประเภทต่าง ๆ ได้แก่

• ระบบการจัดการน้ำ ปัจจุบันมีทั้งการรีไซเคิลน้ำประปาเพื่อหมุนเวียนกลับมาใช้ล้างสุขภัณฑ์ ช่วยประหยัดน้ำประปา การกักเก็บน้ำฝนเพื่อใช้ในการรดน้ำต้นไม้
• การติดต้้งสารแผงโซลาเซลล์ (Solar Cell) เพื่อผลิตพลังงานจากแสงอาทิตย์ ซึ่งข้อดีนอกจากจะเป็นพลังงานสะอาดที่ไม่มีวันหมดแล้ว ยังเป็นการลงทุนวางระบบครั้งเดียวที่ให้ผลตอบแทนระยะยาวอีกด้วย

10. ติดตั้งระบบ SCADA

เพื่อประสิทธิภาพที่มากขึ้นในการประหยัดพลังงานในโรงงานหรือองค์กร ระบบ SCADA หรือ Supervisory Control and Data Acquisition ถือเป็นอีกหนึ่งตัวช่วยที่ขาดไม่ได้ในการบริหารจัดการระบบควบคุมการใช้พลังงาน เพราะระบบ SCADA คือ ซอฟแวร์ที่ทำให้จัดการ ตรวจสอบ ติดตาม และวิเคราะห์ข้อมูลการใช้พลังงานภายในอาคารแบบ Real-Time ทำให้การควบคุมพลังงานได้ง่ายและครอบคลุมมากขึ้น

สรุป

จะเห็นได้ว่าอาคารประหยัดพลังงานมีประโยชน์ ทั้งในแง่ของการประหยัดต้นทุน ประหยัดพลังงาน และช่วยรักษาสิ่งแวดล้อม จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่องค์กรทั้งภาครัฐและเอกชนต่างหันมาให้ความสำคัญกับการสร้างหรือเปลี่ยนอาคารเก่าให้เป็นอาคารประหยัดพลังงาน เพราะแม้ว่าต้องลงทุนในด้านการออกแบบและวางระบบจัดการมากขึ้น แต่สามารถคืนทุนได้ภายใน 3 – 5 ปี หลังจากนั้นเป็นการเก็บเกี่ยวผลประโยชน์ในระยะยาว 

ซึ่งผู้ประกอบการที่ให้ความสำคัญกับธรรมชาติและกำลังสร้างอาคารประหยัดพลังงานหรือเปลี่ยนอาคารเก่าให้เป็นอาคารสีเขียวแบบยั่งยืน แต่ยังไม่รู้ว่าจะต้องเริ่มจากตรงไหน แนะนำ  Sorarus ผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบระบบประหยัดพลังงาน คร่ำหวอดอยู่ในวงการด้านการผลิตน้ำร้อนจากพลังงานทดแทนและให้ปรึกษากับภาคธุรกิจมากว่า 40 ปี ติดตั้งมาแล้วกว่า 1,000 แห่ง การันตีวัสดุติดตั้งใช้งานได้นานกว่า 100 ปี รับประกันคืนทุนไวและประหยัดต้นทุนทรัพยากรได้มากถึง 50-70% แน่นอน

ในปัจจุบัน โลกของเรามีการพัฒนาเทคโนโลยีขึ้นมามากมาย ซึ่งก็มีการใช้ทรัพยากรธรรมชาติไปมากด้วยเช่นกัน มีการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกมามากขึ้น ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดภาวะเรือนกระจก อันเป็นสาเหตุของการเกิดภาวะโลกร้อน และส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศต่างๆ เป็นอย่างมาก เพราะฉะนั้นเราทุกคนต้องรีบหันมาใส่ใจกับปัญหานี้ โดยบทความนี้จะพูดถึงเรื่องของ Carbon Footprint ที่จะเป็นส่วนช่วยให้เราได้ประเมินว่าสิ่งต่างๆ มีการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ออกมาจำนวนเท่าไหร่ เพื่อทำให้เราตระหนักถึงสิ่งที่จะกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แล้ว Carbon Footprint คืออะไร มาทำความรู้จักกันก่อนดีกว่า

Carbon Footprint คืออะไร

คาร์บอนฟุตพรินท์ (Carbon Footprint : CF) คือปริมาณก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดที่ปล่อยออกมาจากพฤติกรรมของมนุษย์เรา การใช้ชีวิตกระจำวันต่าง ๆ การคมนาคม อุตสาหกรรมการผลิตสินค้า ปศุสัตว์ การใช้ไฟฟ้า รวมไปถึงของเสียที่เกิดจากอาหาร ล้วนก่อให้เกิดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั้งนั้น

โดย Carbon Footprint จะมาช่วยเป็นแนวทางที่ใช้ประเมินว่าปริมาณก๊าซเรือนกระจกทั้ง 7 ชนิด คือ 1.ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ 2.ก๊าซมีเทน 3.ก๊าซไนตรัสออกไซด์ 4.กลุ่มก๊าซเปอร์ฟลูออโรคาร์บอน 5.กลุ่มก๊าซไฮโดรฟลูออโรคาร์บอน 6.ก๊าซไนโตรเจนไตรฟลูออไรด์ 7.ก๊าซซัลเฟอร์เฮกซะฟลูออไรด์ ซึ่งก๊าซแต่ละชนิดจะมีผลทำให้เกิดภาวะโลกร้อนแตกต่างกันไป

โดยการวัดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกนั้น มีทั้งทางตรงและทางอ้อม

• ทางตรง เป็นการวัดปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ปล่อยออกมาจากกิจกรรมที่เกิดขึ้นโดยตรง เช่น การเผาไหม้ของเชื้อเพลิง รวมไปถึงการใช้พลังงานในบ้าน และการใช้รถยนต์
• ทางอ้อม เป็นการวัดปริมาณก๊าซเรือนกระจกจากผลผลิต หรือผลิตภัณฑ์ที่เราใช้โดยคำนวณรวมทั้งกระบวนการผลิต จนถึงการกำจัดของเสีย ซึ่งก็คือตลอดวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์ (LCA : Life Cycle Assessment)

ซึ่งเครื่องหมายคาร์บอนฟุตพรินท์ที่ติดอยู่บนผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ นั้น เป็นการแสดงข้อมูลให้ผู้บริโภคทราบว่าตลอดทุก ๆ กระบวนการของผลิตภัณฑ์เหล่านี้ มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกออกในปริมาณเท่าไหร่บ้าง ตั้งแต่ขั้นตอนแรกของกระบวนการ ไปจนถึงขั้นตอนสุดท้าย ซึ่งข้อมูลเหล่านี้จะเป็นตัวช่วยในการตัดสินใจซื้อให้แก่ผู้บริโภค และสร้างความตื่นตัวในกลุ่มผู้บริโภคให้เลือกสินค้าที่มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกน้อยกว่า โดยสามารถเปรียบเทียบได้จากสินค้าชนิดเดียวกันแต่คนละแบรนด์

Carbon Footprint ถูกแนะนำขึ้นครั้งแรกในสหราชอาณาจักร ภายใต้การดูแลของ Carbon Trust โดยคาดหวังว่าการดำเนินโครงการนี้ จะช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากกระบวนการผลิต การขนส่ง หรือบรรจุภัณฑ์
ในหลาย ๆ ประเทศได้เริ่มมีการทำ Carbon Footprint มาใช้กันแล้ว ทั้งในอังกฤษ ฝรั่งเศศ สวิสเซอร์แลนด์ แคนาดา ญี่ปุ่น เกาหลี เป็นต้น ซึ่งการลงทุนที่เกี่ยวกับการช่วยลดภาวะโลกร้อนนี้จะช่วยสร้างความได้เปรียบทางธุรกิจได้เป็นอย่างมาก เพราะมันจะแสดงถึงความรับผิดชอบต่อสังคม การรับรู้ และช่วยให้มีการสื่อสารที่ดีระหว่างผู้ผลิตและผู้บริโภคอีกด้วย

Carbon Footprint เกิดจากอะไรได้บ้าง

คาร์บอนฟุตพรินท์ นั้นเกิดได้จากหลายปัจจัย อย่างที่ได้เกริ่นไปช่วงต้นว่าเกิดจากการใช้ชีวิตประจำวันของมนุษย์ หรือจากอุตสาหกรรมมากมาย เพราะฉะนั้นในส่วนนี้เรามาดูสาเหตุของคาร์บอนฟุตพรินท์ เพื่อจะได้นำไปแก้ปัญหาได้ถูกจุด โดยสาเหตุหลัก ๆ จะมีดังนี้

คาร์บอนฟุตพรินท์ขององค์กร

คือ ปริมาณก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดที่ถูกปล่อยออกมาจากกิจกรรมการดำเนินงานต่าง ๆ ภายในองค์กร เช่น การใช้เชื้อเพลิงภายในองค์กร เป็นต้น

คาร์บอนฟุตพรินท์ของบริการ

คือ ปริมาณก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดที่ถูกปล่อยออกมาในการให้บริการนั้น ๆ โดยจะมาจากทั้งผลิตภัณฑ์และองค์กร เช่น กิจกรรมการพักผ่อนต่าง ๆ เป็นต้น

คาร์บอนฟุตพรินท์ของผลิตภัณฑ์

คือ ปริมาณก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดที่ปล่อยออกมากตลอดวัฏจักรผลิตภัณฑ์ พูดง่าย ๆ คือ ตั้งแต่ขั้นตอนแรกของการผลิต ตั้งแต่วัตถุดิบ กระบวนการผลิต การคมนาคมขนส่ง การใช้งานผลิตภัณฑ์ รวมไปถึงการกำจัดของเสียเมื่อหมดอายุการใช้งาน
ในปัจจุบันผลิตภัณฑ์จะมีเครื่องหมายคาร์บอนฟุตพรินท์แสดงข้อมูลก๊าซเรือนกระจกเพื่อให้ผู้บริโภคได้ทราบว่าตลอดกระบวนการของผลิตภัณฑ์เหล่านั้น มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกออกมาให้ปริมาณเท่าไหร่บ้าง เช่น เสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่ม อาหารและเครื่องดื่ม เป็นต้น

การคำนวณคาร์บอนฟุตพรินท์

​​คาร์บอนมีส่วนทำให้อุณหภูมิทั่วโลกสูงขึ้นได้ ซึ่งจะตามมาด้วยปัญหาภาวะโลกร้อน และส่งผลกระทบต่อมนุษย์เราอย่างแน่นอน เพราะฉะนั้นการรู้ว่าปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ปล่อยออกมานั้นมีเท่าไหร่บ้าง จะช่วยทำให้เราตระหนักถึงปัญหาสิ่งแวดล้อมที่อาจเกิดขึ้นตามมา ในส่วนนี้เราเลยจะแนะนำวิธีการคำนวนคาร์บอนฟุตพรินท์ว่าทำอย่างไร

ทางคณะกรรมการระหว่างรัฐบาลว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Intergovernmental Panel on Climate Change : IPCC) ได้กำหนดค่าที่ทำให้เกิดภาวะโลกร้อนของแต่ละก๊าซให้เทียบกับศักยภาพการเกิดภาวะโลกร้อนของก๊าซคาร์บอนออกไซด์ 

โดยต้องเข้าใจก่อนว่าก๊าซเรือนกระจกมีหลายชนิด การที่จะสามารถบอกปริมาณก๊าซเรือนกระจกได้ จำเป็นจะต้องนำมาเทียบและแปลงค่าก๊าซทุกตัวให้มีหน่วยเดียวกัน เพราะฉะนั้นการคำนวนปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ปล่อยออกมานั้นจะใช้หน่วยคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า (CO2e) ในการคำนวน

ก๊าซมีเทน (CH4) มีค่าที่ทำให้โลกร้อน 28 เท่าของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์
ก๊าซไนตรัสออกไซด์ (N2O) มีค่าทำให้โลกร้อน 256 เท่าของก๊าซคาร์ไดออกไซด์

ดังนั้นหากเราปล่อยก๊าซมีเทน 1 kg หมายความว่า ค่าที่เราปล่อยคาร์บอนฟุตพรินท์ = 28 kgCO2e
และหากเราปล่อยก๊าซไนตรัสออกไซด์ 1 kg จะหมายความว่าค่าที่เราปล่อยคาร์บอนฟุตพรินท์ = 256 kgCO2e

โดยวิธีการคำนวน Carbon Footprint คือ นำข้อมูลของกิจกรรมที่ทำ (Activity Data) ที่เกิดจากมนุษย์ทั้งหลาย x ค่าสัมประสิทธิ์การปล่อยก๊าซเรือนกระจก (Emission Factor) ซึ่งเป็นค่าที่ใช้ในการแปลงค่าข้อมูลเบื้องต้นของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อคิดเป็นค่าการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากกิจกรรมนั้น ๆ

ยกตัวอย่างเช่น หากเราใช้ไฟฟ้า 1 กิโลวัตต์/ชั่วโมง (kWh) โดยค่า Emission factor ของไฟฟ้าคือ 0.4999 kgCO2e
จะหมายความว่า ค่าที่เราปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการใช้ไฟฟ้า คือ 1 x 0.4999 = 0.4999 kgCO2e

ซึ่งโดยปกติแล้วกิจกรรมที่ทำให้เกิดการปล่อยก๊าซพิษมากที่สุด เช่น

• การใช้เชื้อเพลงภายในองค์กรหรือภายในบ้านเรือน
• กิจกรรมพักผ่อนหย่อนใจต่าง ๆ
• บริการสาธารณะ
• การใช้เครื่องใช้ไฟฟ้า
• การคมนาคมขนส่ง
• การเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนตัว
• โรงงานรถยนต์
• การเดินทางท่องเที่ยวด้วยเครื่องบิน
• อาหารและเครื่องดื่ม

แนวทางที่ช่วยลด Carbon

ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่เกิดจากฝีมือของมนุษย์เรา จากพฤติกรรมในชีวิตประจำวันต่าง ๆ มีส่วนในการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศ ซึ่งคาร์บอนไดออกไซด์เป็นก๊าซเรือนกระจกที่ทำให้เกิดพลังงานความร้อนสะสม โดยจะส่งผลให้อุณหภูมิทั่วโลกสูงขึ้น เป็นสาเหตุทำให้น้ำแข็งที่ขั้วโลกละลาย และทำให้ระดับน้ำทะเลสูงขึ้น อีกทั้งยังส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศต่าง ๆ รวมถึงเศรษฐกิจและสังคม เพราะฉะนั้นหากเราไม่ช่วยกันป้องกัน และลดจำนวน Carbon Footprint อาจจะส่งผลที่รุนแรงในภายหลังก็เป็นได้ ดังนั้น ตอนนี้เรามาดูสิ่งที่เราสามารถเริ่มต้นทำกันได้ง่าย ๆ เพื่อช่วยโลกของเรากันเถอะ

ใช้พลังงานสะอาด

​​การประหยัดพลังงานโดยอาจจะเริ่มจากอะไรง่าย ๆ เช่น เปลี่ยนหลอดไฟเป็นหลอดฟลูออเรสเซนต์ หรือไฟ LED ในขนาดที่พอเหมาะ หรือการถอดปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้าหลังใช้งานเสร็จแล้ว เป็นต้น นอกจากนี้การเลือกใช้พลังงานสะอาด อย่างเช่น พลังงานจากแสงอาทิตย์หรือพลังงานลม ก็มีส่วนช่วยลดคาร์บอนได้ และอาจจะถึงเวลาที่ต้องเริ่มใช้พลังงานหมุนเวียนกันอย่างจริงจังแล้ว นอกจากนี้การใช้โซลาเซลล์ก็สามารถช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกซึ่งเทียบเท่ากับการปลูกต้นไม้ประมาณ 101 ต้นเลยทีเดียว ซึ่งโซลาเซลล์เป็นพลังงานที่ไม่มีวันหมด ขอแค่มีแสงก็สามารถผลิตไฟฟ้าได้เรื่อย ๆ แถมยังเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอีกด้วย

ปรับพฤติกรรมการกิน

เปลี่ยนพฤติกรรมการกิน ปรับมากินอาการที่เป็นพืชออแกนิค และกินเนื้อแต่พอดี สัดส่วนในการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากภาคส่วนปศุสัตว์สูงสุดอยู่ที่ 18% และอาจจะสูงขึ้นอีกถึง 51% และต้นเหตุนั้นมาจากกระบวนการในการผลิตเนื้อ โดยเฉพาะการทำไร่ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่ทำให้พื้นที่ป่าไม้ที่คอยดูดซับก๊าซคาร์บอนก็น้อยลง การหันมากินพืชออแกนิค จะช่วยลดปริมาณการใช้ปุ๋ยเคมีที่ผ่านการผลิตจากโรงงานอุตสาหกรรมที่มีส่วนทำให้เกิดคาร์บอน นอกจากนี้ การกินอาหารให้หมด จะช่วยลดปริมาณเศษอาหารที่เหลือ ช่วยลดพลังงานที่ใช้ในการย่อยสลายเศษอาหารอีกด้วย

ซื้อของท้องถิ่น สนับสนุนชุมชน

การซื้อของในท้องถิ่น กินของที่มีอยู่ในชุมชน จะช่วยลดพลังงานที่ใช้ในการคมนาคมขนส่ง ที่ต้องขนส่งจากสถานที่ไกล ๆ ซึ่งจะเป็นการลดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากการขนส่งได้ แถมได้อาหารที่สดใหม่ ปลอดสารพิษ ปลอดสารกันบูด และยังเป็นการไม่สนับสนุนผลผลิตที่ใช้สารเคมีในการเพาะปลูกอีกด้วย

ปลูกต้นไม้

การปลูกต้นไม้ช่วยลดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ การปลูกต้นไม้ 1 ต้น สามารถดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์ได้เฉลี่ย 9-15 kgCO2 ต่อปี และยังช่วยผลิตออกซิเจนอีกด้วย ยิ่งปลูกต้นไม้ก็จะยิ่งช่วยลดวิกฤตโลกร้อนได้มากขึ้น ซึ่งอาจจะเริ่มจากปลูกต้นไม้ในสวนที่บ้าน หรือเสนอโครงการออฟฟิศสีเขียวที่บริษัท เป็นต้น

ลดการใช้ยานพาหนะ

การเผาไหม้เชื้อเพลิงในเครื่องยนต์ และเชื้อเพลิงฟอสซิล เป็นหนึ่งในปัจจัยที่ทำให้เกิดมลพิษทางอากาศ เพราะฉะนั้นการลดการเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนตัว หันมาเดินทางโดยขนส่งสาธารณะ หรือเลือกปั่นจักรยาน หรือเดินแทนการใช้รถยนต์ เพราะจะช่วยลดการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิลจากรถยนต์ที่มีมากบนถนน และในอนาคตควรมีการผลักดันให้พัฒนาเทคโนโลยีที่ผลิตก๊าซคาร์บอนต่ำให้เร็วที่สุด

สรุป

Carbon Footprint คือสิ่งที่เอาไว้บอกปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ที่ส่งผลทำให้เกิดภาวะเรือนกระจก ซึ่งไม่ว่าจะเป็นการทำงาน หรือการใช้ชีวิตประจำวันของเราทุกคน ทั้งการบริโภคอาหาร การใช้ไฟฟ้า น้ำประปา เติมน้ำมัน หรือการใช้วัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ รวมไปถึงการกำจัดของเสียที่เกิดขึ้นในทุก ๆ วัน ล้วนทำให้เกิดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้ทั้งสิ้น ซึ่งจะส่งผลทำให้เกิดอุณหภูมิโลกสูงขึ้น ระบบนิเวศก็จะเปลี่ยนแปลง

ซึ่งหากมีการวางแผน ปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตก็จะสามารถช่วยลดภาวะโลกร้อนได้ จากการเลือกบริโภค การปลูกต้นไม้ การคิดก่อนใช้ และพยายามใช้ทรัพยากรทุกอย่างให้คุ้มค่า และเกิดประโยชน์สูงสุด เท่านี้ก็สามารถช่วยลดปริมาณการปล่อยของก๊าซเรือนกระจก หรือ Carbon Footprint ได้เป็นอย่างมากเลยล่ะ นอกจากนี้การใช้พลังงานสะอาด พลังงานแสงอาทิตย์อย่างการใช้โซลาเซลล์ก็สามารถช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้ดีเลยทีเดียว นอกจากจะช่วยลด Carbon Footprint แล้ว โซลาเซลล์จะช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย แถมสามารถผลิตพลังงานได้เรื่อย ๆ ขอเพียงแค่มีแสงอาทิตย์

ปัจจุบันมนุษย์มีการใช้พลังงานไฟฟ้าด้วยแบตเตอรี่เป็นจำนวนมาก ซึ่งแบตเตอรี่เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ช่วยจัดเก็บพลังงานไว้ใช้ต่อไป จึงมีการนำแบตเตอรี่มาใช้กับอุปกรณ์และสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ รวมไปถึงระบบไฟฟ้าภายในบ้านอย่างแบตเตอรี่โซลาเซลล์ด้วยเช่นกัน เพราะสามารถลดค่าไฟฟ้าภายในครัวเรือนและมีประโยชน์อีกมากมาย หลาย ๆ คนจึงเลือกที่จะติดตั้งแบตเตอรี่เพื่อกักเก็บพลังงานส่วนเกินไว้ใช้ บทความนี้จึงจะพามาทำความรู้จักกับแบตเตอรี่โซลาเซลล์ พร้อมบอกวิธีบำรุงรักษาเพื่อให้แบตเตอรี่โซลาเซลล์มีอายุการใช้งานที่นานขึ้น

แบตเตอรี่โซลาเซลล์คืออะไร

แบตเตอรี่โซลาเซลล์ (Solar Battery) คือ อุปกรณ์เสริมของระบบพลังงานแสงอาทิตย์ภายในบ้าน ทำหน้าที่จัดเก็บไฟฟ้า โดยในระหว่างวันแผงโซลาเซลล์จะผลิตพลังงานไฟฟ้าออกมา พลังงานส่วนที่เกินจะถูกกักเก็บไว้ในแบตเตอรี่โซลาเซลล์นั่นเอง ซึ่งเป็นการสำรองพลังงานสะสมไว้เพื่อจ่ายกระแสไฟฟ้าในตอนที่ไฟฟ้าดับ หรือแผงโซลาเซลล์ผลิตไฟฟ้าได้ไม่เพียงพอ รวมถึงในตอนกลางคืน วันที่มีฝนตก หรือมีเมฆมากด้วยเช่นกัน ทั้งนี้หากไม่ได้ติดตั้งแบตเตอรี่โซลาเซลล์ พลังงานไฟฟ้าส่วนเกินจากพลังงานแสงอาทิตย์จะถูกส่งไปยังกริดที่เป็นเครือข่ายเชื่อมต่อสำหรับการจ่ายกระแสไฟฟ้า ซึ่งหมายความว่าคุณกำลังผลิตไฟฟ้าและนำไปจ่ายให้กับบ้านของผู้อื่นใช้แทน

ประเภทของแบตเตอรี่โซลาเซลล์

แบตเตอรี่โซลาเซลล์นั้นมีความแตกต่างและมีหลายประเภท ซึ่งแต่ละประเภทก็จะมีข้อดี-ข้อเสียที่แตกต่างกันออกไป สามารถเลือกใช้แบตเตอรี่ตามความต้องการได้

แบตเตอรี่ตะกั่วกรด (Lead-Acid)

แบตเตอรี่ตะกั่วกรด เป็นแบตเตอรี่ที่ถูกเลือกใช้มานาน และเป็นเทคโนโลยีเดียวกันกับแบตเตอรี่ที่นิยมใช้กับยานยนต์และอุตสาหกรรมอย่างแพร่หลาย มีความทนทานสูง ราคาไม่แพงมาก ดูแลรักษาง่าย เพราะไม่ต้องเติมน้ำกลั่น และมีค่า DoD (Depth of Discharge) ต่ำ แม้ว่าอายุการใช้งานแบตเตอรี่โซลาเซลล์ประเภทนี้มีระยะเวลาสั้นกว่าประเภทอื่น ๆ แต่ปัจจุบันก็มีการพัฒนาปรับปรุงอายุการใช้งานของแบตเตอรี่ตะกั่วกรด และยังคงเป็นตัวเลือกที่มีประสิทธิภาพ น่าเชื่อถือได้สำหรับการใช้งานในการติดตั้งระบบพลังงานแสงอาทิตย์ภายในบ้าน

แบตเตอรี่ลิเธียม (Lithium-Ion)

แบตเตอรี่ลิเธียมไอออน เป็นแบตเตอรี่โซลาเซลล์ที่มีประสิทธิภาพสูง และได้รับความนิยมสูงสุดในปัจจุบัน ใช้เทคโนโลยีเดียวกันกับแบตเตอรี่สมาร์ทโฟนและอุปกรณ์ไอทีต่าง ๆ จึงสามารกักเก็บพลังงานได้เป็นจำนวนมากทั้งที่มีขนาดกะทัดรัด มีการจ่ายกระแสไฟฟ้าที่แรงและคงที่ ระยะเวลาในการชาร์จไฟฟ้าเต็มได้เร็ว รวมถึงมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน แต่ด้วยคุณสมบัติดังกล่าวนี้จึงทำให้แบตเตอรี่ลิเธียมมีราคาแพงกว่าแบตเตอรี่โซลาเซลล์ประเภทอื่น ๆ

แบตเตอรี่นิกเกิล (Nickel-Cadmium)

แบตเตอรี่นิกเกิล-แคดเมียม เป็นแบตเตอรี่ที่พบเห็นการติดตั้งได้น้อยภายในที่อยู่อาศัย แต่นิยมใช้มากที่สุดในการใช้งานในสายการบินและอุตสาหกรรม เพราะมีความทนทานสูง สามารถทนความร้อนได้เป็นอย่างดี อีกทั้งไม่ต้องการการดูแลบำรุงรักษามากเมื่อเทียบกับแบตเตอรี่ประเภทอื่น ๆ อย่างไรก็ตามแบตเตอรี่นิกเกิล-แคดเมียมมีองค์ประกอบที่เป็นมลพิษสูง หากไม่ได้กำจัดมลพิษนั้นอย่างเหมาะสมก็อาจส่งผลกระทบด้านลบต่อสิ่งแวดล้อมได้

แบตเตอรี่เหลว (Flow)

แบตเตอรี่เหลว เป็นแบตเตอรี่ที่มีการทำงานขึ้นอยู่กับปฏิกิริยาทางเคมี โดยพลังงานจะถูกสร้างขึ้นใหม่ด้วยสารละลายอิเล็กโทรไลต์ซึ่งเป็นของเหลวที่ไหลไปมาระหว่างสองห้องภายในตัวแบตเตอรี่ ถึงแม้แบตเตอรี่เหลวจะมีประสิทธิภาพสูง สามารถจ่ายพลังงานไฟฟ้าได้ดี แต่พลังงานนั้นมีความหนาแน่นต่ำ นั่นหมายความว่าต้องมีถังบรรจุสารละลายอิเล็กโทรไลต์ขนาดใหญ่ เพื่อกักเก็บพลังงานให้ได้จำนวนมาก จึงทำให้แบตเตอรี่เหลวเป็นตัวเลือกที่มีราคาแพง และไม่เหมาะกับการติดตั้งใช้งานภายในครัวเรือน

ใช้แบตเตอรี่กับโซลาเซลล์ดีอย่างไร

การใช้แบตเตอรี่กับโซลาเซลล์นั้นนอกจากจะช่วยเพิ่มความเสถียรภาพของระบบพลังงานแสงอาทิตย์แล้ว ยังมีประโยชน์มากมายทั้งต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม เช่น

กักเก็บพลังงานสำรองไว้ใช้ในครัวเรือน

การที่มีแบตเตอรี่สำรองพลังงานไว้จะช่วยให้สามารถดึงพลังงานไฟฟ้ามาใช้ได้ในตอนกลางคืน และตอนที่ฝนตก หรือมีเมฆมาบดบังแสงอาทิตย์ ซึ่งแผงโซลาเซลล์จะทำงานได้ไม่เต็มที่ และรวมถึงในกรณีฉุกเฉินอย่างไฟฟ้าดับ ก็ยังมีกระแสไฟฟ้าจากแบตเตอรี่โซลาเซลล์ ทำให้ไม่จำเป็นต้องใช้พลังงานจากกริดของเครือข่ายไฟฟ้า

ลดการพึ่งพาพลังงานจากโรงไฟฟ้า และประหยัดค่าไฟภายในครัวเรือน

หากอยู่ในพื้นที่ที่มีกระแสไฟฟ้าไม่เสถียรจากเครือข่ายโรงไฟฟ้า หรือเกิดเหตุการณ์ไฟฟ้าดับบ่อย การใช้แบตเตอรี่โซลาเซลล์สามารถช่วยจ่ายพลังงานเข้าไปในระบบไฟฟ้าภายในบ้านได้อย่างต่อเนื่องหลายชั่วโมง ทั้งยังช่วยลดค่าใช้จ่ายของระบบไฟฟ้าภายในบ้านอีกด้วย

เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

พลังงานไฟฟ้าจากกริดของโรงไฟฟ้า ส่วนใหญ่ถูกผลิตขึ้นจากถ่านหินและฟอสซิล ซึ่งกระบวนการผลิตเป็น Carbon Footprint ที่ทำให้โลกร้อน การใช้แบตเตอรี่กักเก็บพลังงานแสงอาทิตย์ซึ่งเป็นพลังงานบริสุทธิ์นั้น จึงช่วยลดสาเหตุหนึ่งที่ทำให้โลกร้อนได้ และเพิ่มโอกาสในการใช้พลังงานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากยิ่งขึ้น

ไม่ก่อมลพิษทั้งทางเสียงและอากาศ

กระบวนการผลิตไฟฟ้าของระบบพลังงานแสงอาทิตย์ไม่ก่อให้เกิดมลพิษทางเสียงและอากาศ เพราะใช้แสงอาทิตย์มาแปลงเป็นพลังงานไฟฟ้าและสำรองไว้ในแบตเตอรี่ จึงไม่ต้องกังวลเรื่องเสียงรบกวนเพื่อนบ้านและสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงไป

แนะสิ่งที่ควรรู้ วิธีเลือกแบตเตอรี่โซลาเซลล์

การเลือกแบตเตอรี่สำหรับใช้กับโซลาเซลล์นั้นต้องพิจารณาจากปัจจัยหลายสิ่ง เพราะแบตเตอรี่โซลาเซลล์มีต้นทุนที่แตกต่างไปตามความจุของแบตเตอรี่และระดับพลังงาน จึงจำเป็นต้องศึกษาอย่างละเอียดว่าแบตเตอรี่โซลาเซลล์ทำงานอย่างไร สามารถปรับแต่งให้เหมาะกับการใช้งานภายในครัวเรือนได้หรือไม่ ไม่เช่นนั้นหากเลือกแบตเตอรี่ที่ไม่เหมาะสมมาใช้ อาจทำให้แบตเตอรี่โซลาเซลล์เสื่อมได้ไว จนต้องเปลี่ยนแบตเตอรี่โซลาเซลล์หลายครั้งซึ่งจะทำให้ค่าใช้จ่ายบานปลายได้ โดยราคาแบตเตอรี่ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย

• วัสดุและวิธีการผลิต
• อายุการใช้งานของแบตเตอรี่ (Battery Life Cycle)
• ความจุของแบตเตอรี่ (Storage Capacity)
• ความจุที่ใช้ได้ (Usable Capacity)

แบตเตอรี่โซลาเซลล์สำหรับใช้ภายในบ้านมีหลายขนาด ตามหน่วยความจุเป็นกิโลวัตต์ชั่วโมง (kWh: Kilowatt-hour) คือ ปริมาณพลังงานที่ถูกใช้ 1,000 วัตต์เป็นเวลา 1 ชั่วโมง แบตเตอรี่โซลาเซลล์ส่วนใหญ่มีความจุคงที่เริ่มต้นที่ประมาณ 2 – 14 กิโลวัตต์ชั่วโมง ทั้งยังสามารถเพิ่มความจุพลังงานได้ด้วยการสร้างโมดูลแบตเตอรี่เสริมบนระบบเพื่อเพิ่มการจัดเก็บพลังงานแสงอาทิตย์

แบตเตอรี่โซลาเซลล์มีอายุการใช้งานนานเท่าไร

แบตเตอรี่โซลาเซลล์ถูกออกแบบมาเพื่อเสริมประสิทธิภาพให้กับระบบพลังงานแสงอาทิตย์โดยเฉพาะ ทำให้ระบบมีความเสถียรภาพมากขึ้น เก็บพลังงานไฟฟ้าได้นาน และสามารถจ่ายไฟฟ้าได้อย่างต่อเนื่องหลายชั่วโมง อย่างไรก็ตามแบตเตอรี่โซลาเซลล์ก็มีอายุการใช้งานด้วยเช่นกัน ซึ่งโดยเฉลี่ยสามารถใช้งานได้ตั้งแต่ 5 – 6 ปี หรือ 10 – 15 ปี ขึ้นอยู่กับชนิดแบตเตอรี่และขนาด เช่น แบตเตอรี่แบบลิเธียมจะมีอายุการใช้งานที่ยาวนานกว่าแบตเตอรี่แบบตะกั่วกรด นอกจากนี้ขึ้นอยู่กับการใช้งานและการบำรุงรักษาอีกด้วย หากมีการใช้งานและแบตเตอรี่โซลาเซลล์มีค่าคายประจุสูง (DoD) จะส่งผลให้รอบการใช้งานของแบตเตอรี่ลดลง หรือการใช้งานในสภาพแวดล้อมที่มีอุณภูมิสูงกว่า 20 องศาเซลเซียส จะทำให้อายุการใช้ของแบตเตอรี่โซลาเซลล์ลดลงด้วยเช่นกัน ดังนั้นเพื่อให้แบตเตอรี่โซลาเซลล์มีอายุการใช้งานนาน ๆ ไม่ต้องเปลี่ยนแบตเตอรี่โซลาเซลล์บ่อยครั้ง จึงต้องคำนึงถึงทั้งการเลือกแบตเตอรี่ สภาพแวดล้อมการทำงาน และการบำรุงรักษาอย่างเหมาะสม

สรุป

แบตเตอรี่โซลาเซลล์ทำหน้าที่เป็นแหล่งเก็บสะสมพลังงานจากกระแสไฟฟ้าที่ระบบพลังงานแสงอาทิตย์ผลิตได้ในระหว่างวัน ซึ่งมีประโยชน์ในการสำรองไว้เพื่อนำไปใช้ในช่วงเวลาที่ต้องการใช้งานได้ เป็นการช่วยลดค่าไฟฟ้าภายในครัวเรือน อีกทั้งเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และไม่ก่อให้เกิดมลพิษทั้งทางเสียงและอากาศอีกด้วย สำหรับแบตเตอรี่โซลาเซลล์นั้นมีอายุการใช้งานประมาณ 5 – 6 ปี โดยขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เช่น ชนิดและขนาดของแบตเตอรี่ สภาพแวดล้อมการใช้งานและการบำรุงรักษา เป็นต้น

ปัจจุบันนี้ภาวะโลกร้อนได้ทวีความรุนแรงมากขึ้นและยังไม่มีทีท่าว่าจะหยุดลง อีกทั้งทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วหมดไปนั้นถูกใช้ไปจนเหลือน้อยลงเรื่อย ๆ พลังงานทางเลือกจึงกลายเป็นสิ่งที่ผู้คนเริ่มให้ความสนใจและได้รับความนิยมมากขึ้น หนึ่งในพลังงานทางเลือกที่หลายคนเลือกใช้นั่นก็คือ “การติดตั้งแผงโซล่าเซลล์” ที่นอกจากช่วยลดภาวะโลกร้อนแล้ว ยังมีข้อดีอีกมากมาย ประโยชน์ของโซล่าเซลล์ที่ทุกคนควรรู้ มีด้วยกัน 5 ข้อ ดังนี้

1. ช่วยคุณประหยัดค่าไฟฟ้าในระยะยาว

หนึ่งในประโยชน์ของโซล่าเซลล์ที่หลาย ๆ คนทราบกันดีอยู่แล้วคือสามารถช่วยประหยัดค่าไฟฟ้าได้ เพราะส่วนใหญ่ในบ้านมักใช้เครื่องใช้ไฟฟ้ากันอยู่เป็นประจำ นั่นหมายความว่าทุก ๆ วันจะต้องมีการใช้ไฟฟ้าอยู่แล้ว

หากติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ที่สามารถเปลี่ยนพลังงานแสงอาทิตย์มาเป็นพลังไฟฟ้าได้ ก็จะลดการใช้ไฟฟ้าจากแหล่งอื่น ทำให้บิลค่าไฟฟ้าในแต่ละเดือนลดลงอย่างเห็นได้ชัด นอกจากนี้ราคาค่าไฟฟ้าต่อหน่วยยังมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นเรื่อย ๆ การที่คุณสามารถผลิตไฟฟ้ามาใช้เองได้นั้น เท่ากับว่าไม่ต้องรับผลกระทบจากการเพิ่มราคาค่าไฟต่อหน่วยเลย

2. เป็นพลังงานที่ไม่จำกัด

พลังงานแสงอาทิตย์เป็นพลังงานที่ใช้แล้วไม่หมดไป (Inexhaustible natural resources) ทำให้โซล่าเซลล์สามารถดึงพลังงานแสงอาทิตย์มาใช้ได้อย่างไม่จำกัด นอกจากนั้นประเทศไทยยังเป็นเมืองร้อนที่มีแสงแดดแทบตลอดทั้งปี จึงทำให้ประเทศไทยเหมาะแก่การติดตั้งแผงโซล่าเซลล์อย่างมาก เพราะมีแสงให้ดึงมาใช้ได้ตลอด ไม่ต้องกังวลเรื่องการขาดแคลนพลังงานแสงอาทิตย์ในช่วงฤดูหนาวอย่างประเทศแถบตะวันตก

3.  พลังงานแสงอาทิตย์เป็นพลังงานสะอาด

โดยปกติแล้วการผลิตพลังงานเพื่อใช้ในชีวิตประจำวันจะมีกระบวนการหลายขั้นตอน ต้องใช้ทรัพยากรธรรมชาติจำนวนมากและยังก่อให้เกิดมลภาวะอีกด้วย แต่กระบวนการเปลี่ยนพลังงานแสงอาทิตย์เป็นพลังงานไฟฟ้าด้วยโซล่าเซลล์นั้นไม่ก่อให้เกิดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ จึงไม่ส่งผลกระทบใด ๆ ต่อชั้นบรรยากาศ เรียกได้ว่าประโยชน์ของโซล่าเซลล์คือการใช้พลังงานสะอาดเพื่อผลิตไฟฟ้าโดยไม่ทำร้ายโลกและสิ่งแวดล้อมก็ว่าได้

4. หมดข้อกังวลใจเมื่อไฟฟ้าดับ

การมีแผงโซล่าเซลล์ทำให้ไม่ต้องกังวลเรื่องไฟฟ้าดับอีกต่อไป เพราะสามารถผลิตพลังงานไฟฟ้าไว้ใช้เองได้ โดยไม่ต้องพึ่งพาไฟฟ้าจากแหล่งอื่น หรือสามารถควบคุมได้ว่าจะใช้พลังงานไฟฟ้าจากแหล่งใด ทั้งจากแผงโซล่าเซลล์ จากแบตเตอรี่สำรอง หรือจากการไฟฟ้าแบบปกติก็สามารถเลือกใช้ได้ตามความต้องการ เพื่อให้สามารถใช้ไฟฟ้าได้อย่างต่อเนื่อง

ด้วยเหตุนี้จึงทำให้มีการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ในพื้นที่ห่างไกลหรือพื้นที่ที่ไฟฟ้าเข้าไม่ถึง เพื่อให้บ้านหรือชุมชนบริเวณนั้นมีไฟฟ้าใช้ได้ตลอดเวลา อาจกล่าวได้ว่า ข้อดีของโซล่าเซลล์ไม่ใช่แค่การตัดปัญหาเรื่องไฟฟ้าดับ แต่ยังเป็นการขับเคลื่อนพัฒนาชุมชนให้สามารถเข้าถึงไฟฟ้าได้อีกด้วย

5. ได้ลดหย่อนภาษีจากการขอ BOI

ประโยชน์ของโซล่าเซลล์ที่น่าสนใจอีกข้อ คือสำหรับนักลงทุนหรือผู้ที่มีกิจการของตัวเอง การติดตั้งโซล่าเซลล์สามารถใช้ลดหย่อนภาษีได้ เนื่องจากภาครัฐสนับสนุนให้ใช้พลังงานทางเลือกหรือพลังงานสะอาด จึงมีนโยบายการลดหย่อนภาษี โดยการให้นักลงทุนขอรับการส่งเสริมการลงทุน หรือ BOI สำหรับติดตั้งโซล่าเซลล์ เพื่อรับสิทธิประโยชน์ต่างๆ เช่น การลดภาษีเงินได้นิติบุคคลหรือภาษีนำเข้าอุปกรณ์ติดตั้ง ทั้งในส่วนบริษัทผลิตไฟฟ้าและการติดตั้งโซล่าเซลล์ เพื่อลดค่าไฟฟ้าของตัวเอง

โดยกิจการที่สามารถขอ BOI ได้นั้นต้องเป็นกิจการตามประเภทที่ BOI กำหนดไว้ สามารถยื่นคำขอได้ที่สำนักงาน BOI หรือช่องทางออนไลน์ตามความสะดวก

4 ข้อควรรู้ก่อนติดตั้งแผงโซลาเซลล์

ทราบกันไปแล้วว่าประโยชน์ของโซล่าเซลล์นั้นมีอะไรบ้าง แต่อย่าเพิ่งด่วนตัดสินใจติดตั้งโซล่าเซลล์ในทันที เพราะการติดตั้งโซล่าเซลล์ก็เหมือนกับการลงทุนที่ย่อมมีความเสี่ยง ก่อนติดตั้งควรศึกษาเกี่ยวกับโซล่าเซลล์ก่อนว่ามีประเภทใดบ้าง ควรคำนึงถึงเรื่องผู้ให้บริการติดตั้ง การทำเรื่องขอติดตั้ง และการดูแลหลังติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ให้ดีเสียก่อน ซึ่งบทความนี้ได้รวบรวมข้อมูลมาให้แล้วว่าต้องทำอย่างไรบ้าง

1. ทำความรู้จักแผงโซล่าเซลล์แต่ละประเภท

ระบบโซล่าเซลล์มีด้วยกัน 3 ประเภท ซึ่งแต่ละประเภทมีลักษณะการใช้งานแตกต่างกันไป ตามรายละเอียดดังนี้

• โซล่าเซลล์ระบบออนกริด (On Grid) เป็นระบบโซล่าเซลล์ที่เชื่อมสายเข้ากับการไฟฟ้า โดยในช่วงกลางวันใช้แผงโซล่าเซลล์เป็นเครื่องกำเนิดไฟฟ้า จากนั้นส่งไปยังอินเวอร์เตอร์ (Inverter) เพื่อแปลงไฟฟ้ากระแสตรงเป็นไฟฟ้ากระแสสลับ แล้วจึงนำไฟฟ้ามาใช้งานกับเครื่องใช้ไฟฟ้าต่าง ๆ ในอาคาร ส่วนในเวลากลางคืนสลับมาใช้ไฟฟ้าจากการไฟฟ้าแทน ระบบนี้เหมาะสำหรับสถานที่ที่มีการใช้งานไฟฟ้าจำนวนมากในช่วงกลางวัน เช่น บ้านเรือนทั่วไป ออฟฟิศ สถานศึกษา เป็นต้น
• โซล่าเซลล์ระบบออฟกริด (Off Grid) เป็นระบบโซล่าเซลล์ที่มีอิสระ สามารถแปลงพลังงานแสงอาทิตย์จากโซล่าเซลล์เป็นไฟฟ้ากระแสตรงเข้าสู่เครื่องใช้ไฟฟ้าได้โดยตรง โดยไม่ต้องพึ่งพาระบบไฟฟ้าจากการไฟฟ้า มีการสำรองไฟฟ้าในแบตเตอรี่ ทำให้สามารถใช้ไฟฟ้าได้ในเวลากลางคืน ระบบนี้จึงเหมาะกับสถานประกอบการที่ต้องใช้ไฟฟ้าอย่างต่อเนื่องหรือสถานที่ที่ไฟฟ้าเข้าไม่ถึง เพื่อให้มีไฟฟ้าใช้ในยามจำเป็น
• โซล่าเซลล์ระบบไฮบริด (Hybrid) เป็นระบบโซล่าเซลล์ที่ประยุกต์จากระบบ On Grid และ Off Grid มารวมกัน ทำให้สามารถใช้ไฟฟ้าโดยตรงได้ทั้งจากแผงโซล่าเซลล์ จากแบตเตอรี่สำรองไฟฟ้า และจากระบบไฟฟ้าของการไฟฟ้าได้ ทำให้มีไฟฟ้าใช้อย่างต่อเนื่อง ระบบนี้จึงเหมาะกับสถานที่ที่ต้องใช้ไฟฟ้าตลอด 24 ชั่วโมง รวมไปถึงสถานที่ที่มีปัญหาไฟตกบ่อย ๆ ด้วย

2. เลือกผู้ให้บริการรับติดตั้งแผงโซล่าเซลล์

แน่นอนว่าแผงโซล่าเซลล์ที่ติดตั้งจะใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ ขึ้นอยู่กับผู้ให้บริการรับติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ด้วย เทคนิคในการเลือกผู้ให้บริการติดตั้งสามารถดูได้ดังนี้

ให้บริการแบบครบวงจร

ขั้นตอนการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์มีหลายขั้นตอนมาก ทั้งการสำรวจบริเวณรอบๆ การคำนวณพื้นที่ การเขียนแบบวางแผนการติดตั้งที่ต้องได้รับการรับรองจากวิศวกรผู้เชี่ยวชาญ การเดินเอกสารขออนุญาตติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ รวมถึงยังต้องเลือกวัสดุอุปกรณ์ในการติดตั้งอีก เพื่อลดปัญหาความยุ่งยากเหล่านี้ ควรเลือกบริษัทรับติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ที่ให้บริการแบบครบวงจร จะช่วยให้ขั้นตอนต่าง ๆ ดำเนินไปได้อย่างรวดเร็ว

เลือกผู้เชี่ยวชาญด้านโซล่าเซลล์

แม้ว่าในปัจจุบันเราสามารถหาข้อมูลเรื่องการติดตั้งโซล่าเซลล์ด้วยตัวเองได้ แต่ทางที่ดีควรให้ผู้เชี่ยวชาญด้านโซล่าเซลล์เป็นผู้ติดตั้งให้จะดีกว่า เพื่อความปลอดภัยในการใช้งาน โดยผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์มากจะสามารถให้คำปรึกษา คำแนะนำ และตอบทุกข้อสงสัยเกี่ยวกับการใช้งานโซล่าเซลล์ได้ รวมไปถึงผู้เชี่ยวชาญสามารถเลือกเครื่องมือและอุปกรณ์ติดตั้งที่มีคุณภาพตามเกณฑ์กำหนดได้อย่างถูกต้อง ทำให้มั่นใจได้ว่าปลอดภัยแน่นอน

ให้บริการหลังการขาย พร้อมการรับประกัน

เพราะการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์นั้นมีราคาสูง จึงควรเลือกบริษัทรับติดตั้งโซล่าเซลล์ที่ให้บริการหลังการขายและมีการรับประกันสินค้า พร้อมศึกษาเงื่อนไขการบริการหลังการขายอย่างละเอียด เพื่อให้มั่นใจได้ว่าหากเกิดปัญหาในการใช้งาน บริษัทที่ติดตั้งจะสามารถมาติดตาม ตรวจสอบ และแก้ไขปัญหาได้อย่างรวดเร็ว เพราะการแก้ไขปัญหาที่ล่าช้า อาจนำไปสู่ความเสียหายหรือทำให้เสียค่าใช้จ่ายเป็นจำนวนมากได้

3. ทำเรื่องขอติดตั้งแผงโซล่าเซลล์

ขั้นตอนสำคัญอีกหนึ่งอย่างที่ขาดไม่ได้ คือ การขออนุญาตติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ให้ถูกต้องตามกฎหมาย เหตุผลที่ต้องทำเรื่องขอติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ แม้ว่าจะติดตั้งในบ้านของตนเองก็ตาม เนื่องจากการติดตั้งโซล่าเซลล์ต้องใช้ระบบไฟฟ้าของการไฟฟ้า จึงต้องยื่นขออนุญาตและมีการรับรองจากวิศวกรไฟฟ้า เป็นการป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาในภายหลังและเพื่อความปลอดภัยในการใช้งาน โดยวิธีการขออนุญาตนั้น ต้องยื่นขอกับหน่วยงานรัฐ 3 หน่วยงาน มีเอกสารต่างๆ ที่ต้องเตรียม ดังนี้

• หน่วยงานส่วนท้องถิ่น เช่น เทศบาลท้องถิ่น อบต. ให้ทำการยื่นเรื่องขออนุญาตก่อสร้าง ดัดแปลง หรือรื้อถอนอาคาร โดยเตรียมเอกสารดังนี้
  • แบบคำขออนุญาตก่อสร้าง ดัดแปลง หรือรื้อถอนอาคาร ( ข.1 ) 
  • เอกสารแบบแปลนที่แสดงแผนผังและโครงสร้างการติดตั้ง
  • เอกสารรับรองของวิศวกรผู้ออกแบบ 
• คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) หลังจากได้รับอนุญาตจากหน่วยงานท้องถิ่นแล้ว ให้ทำการขออนุญาตประกอบกิจการพลังงานที่ได้รับการยกเว้นไม่ต้องขออนุญาต ณ สำนักงาน กกพ. หรือลงทะเบียนออนไลน์ได้ที่เว็บไซต์ www.erc.or.th พร้อมด้วยเอกสารดังนี้
  • สำเนาหลักฐานการยื่นแจ้งจากหน่วยงานท้องถิ่น
  • รูปถ่ายการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์
  • เอกสาร Single Line Diagram ที่มีวิศวกรไฟฟ้าลงชื่อรับรอง
  • เอกสารแบบแปลนที่แสดงแผนผังและโครงสร้างการติดตั้ง
  • เอกสารรับรองของวิศวกรผู้ออกแบบ 
• การไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) หรือ การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.) หลังจากได้รับหนังสืออนุญาตจาก กกพ. แล้ว ให้แจ้งการไฟฟ้านครหลวงหรือการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ซึ่งขึ้นอยู่กับเขตพื้นที่ในการติดตั้ง ให้เข้ามาตรวจสอบระบบและการเชื่อมต่อของโซล่าเซลล์ และชำระค่าใช้จ่ายตามที่การไฟฟ้าได้กำหนดไว้ โดยเอกสารที่ต้องเตรียมมีดังนี้
  • แบบคำขออนุญาตก่อสร้าง ดัดแปลงหรือรื้อถอนอาคาร ( ข.1 ) 
  • เอกสารแบบแปลนที่แสดงแผนผังและโครงสร้างการติดตั้ง
  • เอกสารรับรองของวิศวกรผู้ออกแบบ 

ทั้งนี้ เอกสารที่ใช้ในการขออนุญาตติดตั้งแผงโซล่าเซลล์อาจแตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ ขึ้นอยู่กับลักษณะอาคารและลักษณะการติดตั้ง ดังนั้นเพื่อลดภาระในการเดินเรื่องเอกสาร ควรเลือกผู้ให้บริการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ที่มีความเชี่ยวชาญ จะสามารถช่วยประหยัดเวลาและลดความวุ่นวายในการดำเนินเรื่องขออนุญาตได้

4. การดูแลแผงโซล่าเซลล์

แผงโซล่าเซลล์ก็เหมือนกับข้าวของเครื่องใช้ในบ้านอื่น ๆ ที่ต้องให้ความใส่ใจในการดูแลรักษา เพราะแผงโซล่าเซลล์คืออุปกรณ์ผลิตไฟฟ้าที่ต้องเผชิญทั้งแสงแดด ลม ฝน ฝุ่นและสิ่งสกปรกต่าง ๆ อยู่ตลอดเวลา หากคราบสกปรกสะสมอยู่ที่แผงโซล่าเซลล์มาก ๆ จะทำให้ประสิทธิภาพในการผลิตไฟฟ้าลดลง ดังนั้นหากพบว่าแผงโซล่าเซลล์เต็มไปด้วยสิ่งสกปรก ก็สามารถทำความสะอาดได้โดยการใช้ผ้านุ่มชุบน้ำสบู่อ่อนหรือใช้แปรงขนนุ่มชุบน้ำเปล่า ทำความสะอาดแผงโซล่าเซลล์ให้สะอาดเหมือนใหม่ได้ นอกจากนั้นควรหมั่นดูแลและตรวจสอบแผงโซล่าเซลล์เป็นประจำ หากมีการชำรุดหรือเกิดความเสียหายบนแผงโซล่าเซลล์ จะได้แก้ไขปัญหาได้ทันท่วงที

สรุป

ประโยชน์ของโซล่าเซลล์นั้นมีมากมาย เพราะสามารถนำพลังงานแสงอาทิตย์ซึ่งเป็นพลังงานที่ไม่มีวันหมดมาใช้ได้ไม่จำกัด ทำให้สามารถผลิตไฟฟ้าใช้เอง เป็นการประหยัดค่าไฟฟ้า หมดกังวลเรื่องไฟฟ้าดับ และยังสามารถนำไปลดหย่อนภาษีได้อีกด้วย นอกจากนั้นยังเป็นการรักษาสิ่งแวดล้อม เนื่องจากพลังงานแสงอาทิตย์เป็นพลังงานทางเลือกที่สะอาด จึงไม่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เป็นตัวการทำร้ายโลกได้ 

การติดตั้งแผงโซล่าเซลล์จะดีหรือคุ้มค่าหรือไม่นั้น ควรศึกษาวิธีการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์อย่างละเอียด รวมไปถึงเลือกผู้ให้บริการติดตั้งที่มีความเชี่ยวชาญ อย่างที่ Sorarus มีทีมงานและวิศวกรที่มากด้วยประสบการณ์ พร้อมให้คำปรึกษา ติดตั้ง และบริการซ่อมบำรุงแผงโซล่าเซลล์อย่างครบวงจร เพื่อให้คุณได้ใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ คุ้มค่าการลงทุน มั่นใจได้ว่าปลอดภัย

ในปัจจุบันอุปกรณ์สร้างพลังงานทดแทนบางประเภทมีราคาที่ถูกลง จนประชาชน คนทั่วไป หรือเอกชนสามารถติดตั้งและผลิตไฟฟ้าใช้งานได้เอง แต่ในบางครั้งไฟฟ้าที่ผลิตออกมาอาจมีมากเกินกว่าที่ใช้ ทำให้การทำข้อตกลง Power Purchase Agreement (PPA) คือ วิธีที่เกิดขึ้น เพื่อจัดการกับพลังงานส่วนเกินนี้ ด้วยการเปิดโอกาสให้เอกชนสามารถขายไฟให้การไฟฟ้าได้นั่นเอง

Power Purchase Agreement คืออะไร?

Power Purchase Agreement (PPA) คือ เอกสารสัญญา ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อเชื่อมโยงระหว่างผู้ผลิตพลังงานไฟฟ้า (Power generator) กับผู้ซื้อพลังงานไฟฟ้า (Power purchaser) โดยในสัญญานี้ระบุข้อกำหนดและเงื่อนไขการจัดซื้อขายพลังงานไฟฟ้าระหว่างสองฝ่าย รวมถึงราคาซื้อขาย ระยะเวลาของสัญญา การส่งมอบพลังงานไฟฟ้า การรับประกันคุณภาพของพลังงานไฟฟ้า การแก้ไขข้อผิดพลาดและการชดเชย เมื่อเกิดเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิด เป็นต้น

สัญญา PPA มักถูกใช้ในการสร้างโครงการผลิตพลังงานไฟฟ้าจากแหล่งพลังงานหมุนเวียน เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานลม พลังงานน้ำ และพลังงานชีวมวล เพื่อให้ผู้ผลิตพลังงานไฟฟ้า สามารถขายพลังงานไฟฟ้าให้กับผู้ซื้อพลังงานไฟฟ้าได้ ซึ่งจะช่วยเพิ่มความมั่นคงในการรับรู้กำไรและลดความเสี่ยงในการลงทุนของผู้ผลิตพลังงานไฟฟ้าด้วย

PPA vs Private PPA ต่างกันอย่างไร?

PPA (Power Purchase Agreement) คือ ข้อตกลงการซื้อขายไฟฟ้าระหว่างภาครัฐและเอกชนที่ผลิตไฟฟ้าขึ้นมาใช้เอง เช่น ธุรกิจผลิตไฟฟ้า ธุรกิจที่มีพลังงานหมุนเวียนและสามารถผลิตไฟฟ้าได้ และธุรกิจที่ติดตั้งเครื่องผลิตไฟฟ้าเพื่อใช้ในภาคธุรกิจหรือการใช้งานในครัวเรือน

ส่วน Private PPA เป็นข้อตกลงการซื้อขายพลังงานหมุนเวียนระหว่างเอกชนกับเอกชน โดยส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับธุรกิจผลิตไฟฟ้าที่ใช้พลังงานสะอาดหรือบริษัทที่ติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์พร้อมสัญญา เพื่อให้ความสะดวกแก่ผู้ที่สนใจ โดยไม่ต้องไปติดต่อกับทางภาครัฐเอง

PPA ในไทย ครอบคลุมถึงพลังงานแบบไหนบ้าง?

ในปัจจุบันการใช้พลังงานหมุนเวียนมีความสำคัญอย่างมาก ในการเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุนในธุรกิจต่างๆ ในไทย การทำ PPA (Power Purchase Agreement) คือวิธีหนึ่งที่ดีในการต่อยอดธุรกิจและช่วยลดการใช้พลังงานที่มาจากแหล่งพลังงานที่เป็นแหล่งหมุนเวียน ดังนั้น PPA ในไทยจึงครอบคลุมถึงพลังงานหมุนเวียนต่าง ๆ ได้แก่

• พลังงานแสงอาทิตย์ เป็นพลังงานสะอาดที่มีอยู่มากมายในธรรมชาติ สามารถนำมาผลิตไฟฟ้าโดยใช้เซลล์แสงอาทิตย์หรือโซลาร์เซลล์ ไฟฟ้าที่ผลิตได้จะเป็นไฟฟ้ากระแสตรง (DC) โดยที่โรงไฟฟ้าเซลล์แสงอาทิตย์และระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์บนทุ่นลอยน้ำมีอยู่หลายแห่งทั่วประเทศ รวมไปถึงสถานีพลังงานแสงอาทิตย์ที่ได้รับการจัดตั้งขึ้นเพื่อสาธิตและศึกษาระบบผลิตไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์อีกด้วย
• พลังงานลม เกิดจากความแตกต่างของอุณหภูมิและความกดอากาศ ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่ทำให้อากาศเคลื่อนที่ และนำพลังงานลมมาผลิตเป็นกระแสไฟฟ้า โดยใช้เทคโนโลยีกังหันลม เมื่อลมพัดมาปะทะกับใบพัดของกังหันลม จะทำให้เกิดการเปลี่ยนพลังงานลมเป็นพลังงานกลและนำพลังงานกลนี้ไปใช้งานได้ทันที ระบบผลิตและจำหน่ายไฟฟ้าจากพลังงานลม ในปัจจุบันมีตั้งอยู่หลายที่ในประเทศ เช่น กังหันลมผลิตไฟฟ้าที่แหลมพรหมเทพ ภูเก็ตและกังหันลมผลิตไฟฟ้าที่อ่างพักน้ำตอนบน โรงไฟฟ้าลำตะคองชลภาวัฒนา นครราชสีมา
• พลังงานความร้อนใต้พิภพ เกิดจากการเคลื่อนตัวของเปลือกโลก ทำให้เกิดรอยแตกในชั้นหิน น้ำฝนที่ไหลลงไปใต้ดินจึงได้รับความร้อนจากชั้นหิน สะสมเป็นน้ำร้อนหรือไอน้ำร้อน น้ำร้อนนี้สามารถนำมาผลิตไฟฟ้าได้ โดยการถ่ายเทความร้อนให้กับของเหลวหรือสารทำงานที่มีจุดเดือดต่ำ จนกระทั่งเป็นไอ แล้วนำไอนี้ไปหมุนกังหันเพื่อผลิตไฟฟ้าต่อไป ปรากฏในรูปของบ่อน้ำร้อน น้ำพุร้อน ไอน้ำร้อน บ่อโคลนเดือดและแก๊ส เป็นต้น
• พลังงานชีวมวล (Biomass) เก็บเกี่ยวจากเศษซากพืชหรือวัสดุเหลือใช้จากเกษตรและอุตสาหกรรม เช่น มูลสัตว์ ไม้โตเร็ว ฟางข้าว กาบและกะลามะพร้าว ซึ่งเป็นเชื้อเพลิงของโรงไฟฟ้าชีวมวล โดยมีวิธีการผลิตเป็น 2 ประเภท คือ การเผาไหม้เชื้อเพลิงชีวมวลโดยตรง (Direct Combustion) และกระบวนการเคมีความร้อนเพื่อสร้างก๊าซชีวภาพ (Thermochemical Conversion) เช่น การหมักกากมันสำปะหลังหรือน้ำเสียจากอุตสาหกรรม เพื่อใช้เป็นเชื้อเพลิงของโรงไฟฟ้าก๊าซชีวภาพ (Biogas Power Plant)

ข้อดีของการใช้พลังงานสะอาดและข้อตกลง PPA

การใช้พลังงานสะอาดเป็นวิธีการที่เมื่อผนวกเข้ากับข้อตกลง PPA แล้วมีข้อดีอยู่หลายด้าน เช่น 

• ช่วยชะลอภาวะโลกร้อน การหันมาใช้พลังงานสะอาดในการผลิตไฟฟ้าจะช่วยลดปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ที่ปล่อยออกไปสู่ชั้นบรรยากาศ ซึ่งเป็นสาเหตุของภาวะโลกร้อน และการใช้เชื้อเพลิงหรือแหล่งพลังงานสิ้นเปลืองให้น้อยลง ยังช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสร้างสุขภาพที่ดีให้กับผู้อยู่อาศัยโดยรอบได้มากขึ้นอีกด้วย
• ช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย การทำสัญญา PPA มีหลักการคิดค่าไฟฟ้าแบบเฉลี่ยคงที่ (Flat Rate) จึงช่วยให้ประหยัดค่าใช้จ่ายได้ในจำนวนมาก โดยเฉพาะธุรกิจที่จำเป็นต้องใช้ไฟฟ้าปริมาณมาก การใช้พลังงานแสงอาทิตย์และการทำข้อตกลง PPA กับภาครัฐให้ชัดเจน ยังช่วยให้มีการกำหนดและลดงบประมาณต่อปีได้มหาศาล โดยการทำ PPA จะช่วยลดความเสี่ยงในการเปลี่ยนแปลงของราคาเชื้อเพลิงด้วย
• นำพลังงานหมุนเวียนเหลือใช้กลับมาใช้ประโยชน์ การใช้พลังงานหมุนเวียนในการผลิตไฟฟ้า ไม่เพียงช่วยลดปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์แต่ยังช่วยนำพลังงานที่เหลือใช้จากการผลิตธุรกิจหรืออุตสาหกรรมมาใช้ประโยชน์ ซึ่งถ้าไม่นำมาใช้ต้องมีการจ่ายเงินเพิ่มเติมในการจัดการหรือกำจัดพลังงานเหลือใช้ จึงไม่เพียงช่วยลดค่าใช้จ่ายแต่ยังช่วยเพิ่มรายได้ให้กับธุรกิจด้วย
• กระจายอำนาจการผลิตและป้องกันความเสี่ยง การใช้พลังงานหมุนเวียนในการผลิตไฟฟ้า เป็นการกระจายอำนาจการผลิตไฟฟ้าออกไปให้กับบุคคลหรือธุรกิจที่ต้องการใช้ไฟฟ้าด้วยตัวเอง เพื่อป้องกันความเสี่ยงในกรณีภัยพิบัติหรืออุบัติเหตุที่ส่งผลให้ภาครัฐไม่สามารถจัดหาไฟฟ้าได้เพียงพอกับความต้องการของประชาชนหรือธุรกิจได้

ทำไมการทำข้อตกลง PPA จึงมีความสำคัญกับผู้ที่ต้องการผลิตไฟฟ้าเอง

เรื่องการผลิตพลังงานไฟฟ้าเองกลายเป็นเรื่องสำคัญในปัจจุบัน เนื่องจากมีความต้องการพลังงานที่เพิ่มขึ้นและสภาพแวดล้อมที่ก้าวหน้าขึ้น แต่การผลิตพลังงานไฟฟ้าเองมีข้อจำกัดบางอย่าง เช่น ต้นทุนการลงทุนในอุปกรณ์และเทคโนโลยีสูง การบำบัดและจัดการกับขยะอุตสาหกรรม และการจัดหาแหล่งเชื้อเพลิงที่เหมาะสม ซึ่งเป็นปัญหาที่สำคัญในการผลิตพลังงานไฟฟ้าเอง

ด้วยเหตุนี้ จึงไม่แปลกที่ทำให้การทำข้อตกลง PPA (Power Purchase Agreement) คือสิ่งสำคัญที่ผู้ต้องการผลิตไฟฟ้าเองควรพิจารณา เพราะ PPA เป็นสัญญาที่ผู้ผลิตพลังงานไฟฟ้าเองทำกับผู้ซื้อพลังงานไฟฟ้า ในที่นี้คือผู้ใช้ไฟฟ้า เพื่อขายพลังงานไฟฟ้าที่ผลิตขึ้น โดยมีข้อกำหนดที่เกี่ยวข้องกับอัตราการชำระเงินและระยะเวลาของสัญญา ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงและประหยัดต้นทุนในการผลิตพลังงานไฟฟ้าเองได้

นอกจากปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการผลิตพลังงานไฟฟ้าเองที่ได้กล่าวมาแล้ว การทำข้อตกลง PPA ยังช่วยแก้ไขปัญหาอื่นๆ ด้วย อย่างการจัดหาแหล่งเชื้อเพลิงที่เหมาะสม ผู้ผลิตพลังงานไฟฟ้าเองอาจไม่มีแหล่งเชื้อเพลิงที่เหมาะสมสำหรับการผลิตพลังงานไฟฟ้า ถ้าผู้ผลิตไม่มีแหล่งเชื้อเพลิงใกล้เคียง แล้วต้องนำเข้าเพื่อใช้ในการผลิตพลังงานไฟฟ้า การนำเข้าแหล่งเชื้อเพลิงนั้นอาจมีค่าใช้จ่ายสูงและเป็นกังวลเกี่ยวกับการหมดไปของแหล่งเชื้อเพลิงในอนาคต

เนื่องจากการทำข้อตกลง PPA เป็นการทำสัญญาซื้อขายพลังงานไฟฟ้า ซึ่งมีอัตราการชำระเงินและระยะเวลาของสัญญาที่ถูกกำหนดไว้ การทำข้อตกลง PPA จึงช่วยลดความเสี่ยงในการลงทุนของผู้ผลิตพลังงานไฟฟ้าเอง โดยลดความเสี่ยงในด้านการขาดแรงจูงใจในการผลิตพลังงานไฟฟ้า การเสียเงินจากค่าใช้จ่ายในการซื้ออุปกรณ์และเทคโนโลยี

ทำความรู้จัก! Solar PPA ที่หลายคนให้ความสนใจ

Solar PPA หรือ Solar Power Purchase Agreement คือ การเช่าพื้นที่บนหลังคาของเจ้าของสถานที่กับผู้ให้บริการ Solar ซึ่งจะติดตั้งระบบพลังงานแสงอาทิตย์บนหลังคา มีหน้าที่ผลิตพลังงานจากแสงอาทิตย์ เพื่อจำหน่ายไปยังเจ้าของสถานที่ในราคาต่ำ โดย Solar PPA ก็มีข้อดีมากมาย เช่น ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการใช้พลังงาน ช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ช่วยป้องกันการเสียหายจากภัยพิบัติธรรมชาติ เช่น อุทกภัยและไฟป่า และช่วยให้ผู้ใช้ได้รับประโยชน์จากการใช้พลังงานที่สะอาดและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

โดยในปัจจุบันนี้เรามีหลายทางเลือกในการใช้พลังงานหมุนเวียน เช่น พลังงานน้ำหรือกังหันลม แต่หากเทียบกับพลังงานแสงอาทิตย์ที่มาจาก Solar PPA นั้นมีข้อดีบางอย่างที่ทำให้พลังงานแสงอาทิตย์น่าสนใจมากกว่า เช่น

• ราคาถูกกว่า พลังงานแสงอาทิตย์มีราคาถูกกว่าพลังงานน้ำหรือกังหันลม ซึ่งทำให้การใช้ Solar PPA เป็นทางเลือกที่คุ้มค่ามากกว่าในการลดค่าใช้จ่ายในการใช้พลังงาน
• ติดตั้งง่าย การติดตั้ง Solar PPA ไม่จำเป็นต้องมีการสร้างสิ่งก่อสร้างใหม่เหมือนกับการใช้พลังงานน้ำหรือกังหันลม ทำให้การติดตั้งง่ายและรวดเร็วขึ้น

จึงไม่แปลกเลยที่ Solar PPA จะเป็นที่สนใจมากกว่าทางเลือกอื่น ๆ

รวมสิ่งที่ต้องรู้ในการขายพลังงานไฟฟ้าให้กับการไฟฟ้า

หากมีการติดตั้งโซลาเซลล์หรือผลิตพลังงานไฟฟ้าไว้ใช้เองจะสามารถช่วยลดค่าใช้จ่ายค่าไฟฟ้าลงไปได้ โดยหากยังมีพลังงานเหลือจากการใช้งานยังสามารถนำไปขายได้อีกด้วย โดยผู้ที่สนใจจะขายไฟฟ้าให้กับการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค(PEA) ก็ควรจะรู้สิ่งเหล่านี้ไว้ด้วย ได้แก่

• ราคาที่ PEA รับซื้อไฟฟ้าส่วนเกินจะอยู่ที่ 2.2 บาท/หน่วย (kWh) ระยะเวลา 10 ปี
• ผู้ยื่นขอขายไฟฟ้าจะเป็นผู้ลงทุนการติดตั้งระบบผลิตไฟฟ้าจากแผงโซลาร์เองทั้งหมด
• PEA จะเรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการตรวจสอบการเชื่อมต่อระบบ ภายหลังได้รับการพิจารณา ในราคา 2,000 บาท (ยังไม่รวมภาษีมูลค่าเพิ่ม)

นอกเหนือจากนั้นแล้ว ผู้ที่ต้องการเข้าร่วมโครงการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคาควรรู้เงื่อนไขต่อไปนี้ด้วย

คุณสมบัติของผู้ที่ต้องการยื่น

ผู้ที่ต้องการยื่นขายไฟให้การไฟฟ้าต้องมีคุณสมบัติ ดังนี้

• เป็นผู้ใช้ไฟฟ้าประเภท 1 บ้านอยู่อาศัยกับ PEA ดูได้จากใบแจ้งค่าไฟฟ้า PEA และตัวเลขแรกคือประเภทผู้ใช้ไฟฟ้า เช่น 1125
• ยังคงสถานะใช้ไฟฟ้า (ไม่ถูกตัดมิเตอร์)
• ชื่อผู้ยื่นคำขอขายไฟฟ้าต้องตรงกับชื่อในใบแจ้งค่าไฟฟ้า
• ที่อยู่บิลค่าไฟฟ้าต้องตรงกับบ้านเลขที่ตามทะเบียนบ้านที่เป็นปัจจุบัน
• ระดับแรงดันที่ใช้ไฟฟ้าสูงสุดไม่เกิน 10 kW
• รูปแบบไฟฟ้าแรงดันต่ำกว่า 400 V

 เตรียมข้อมูล และเอกสาร

การขายไฟให้การไฟฟ้าก็ต้องเตรียมข้อมูล ดังนี้

• บิลค่าไฟฟ้าหรือหลักฐานการเป็นผู้ใช้ไฟฟ้าที่ถูกต้องและเป็นปัจจุบัน (บิลค่าไฟฟ้าไม่ควรเกิน 3 เดือน) สอดคล้องกับข้อมูลผู้ที่จะเข้าร่วมโครงการและผู้ใช้ไฟฟ้า 
• ข้อมูลชื่อ-นามสกุล
• ข้อมูลเลขที่บ้านที่ติดตั้ง
• ข้อมูลประเภทใช้ไฟฟ้า

หากข้อมูลดังกล่าวยังไม่ถูกต้องเป็นปัจจุบัน ต้องติดต่อสำนักงานการไฟฟ้าในพื้นที่ใช้ไฟฟ้า ตามที่ปรากฏในบิลค่าไฟฟ้า เพื่อขอแก้ไขข้อมูลให้เสร็จสิ้น ก่อนเข้าร่วมโครงการ

ซึ่งการขายไฟให้การไฟฟ้าก็ต้องตรียมเอกสาร ดังนี้

• สำเนาบัตรประจำตัวประชาชนของผู้ประสงค์ที่จะเข้าร่วมโครงการพร้อมกับรับรองสำเนาถูกต้อง ที่เป็นเจ้าของเครื่องวัดไฟฟ้า
• สำเนาใบแจ้งค่าไฟฟ้าของบ้านอยู่อาศัยที่ติดตั้งแผงพลังงานแสงอาทิตย์ หรือหลักฐานแสดงหมายเลขเครื่องวัดหน่วยไฟฟ้า
• สำเนาแบบ ภ.พ01 หรือ แบบ ภ.พ20 (ถ้ามี)
• รูปถ่ายบ้านที่อยู่อาศัยหรือสถานที่ตั้งของที่อยู่อาศัยที่จะติดตั้งแผงพลังงานแสงอาทิตย์
• แนบบิลค่าไฟฟ้าในรอบเดือนล่าสุดหรือไม่ควรย้อนหลังเกิน 3 เดือน พร้อมทั้งภาพถ่ายมิเตอร์ไฟฟ้า
• เพื่อความสะดวกรวดเร็วในการตรวจสอบของเจ้าหน้าที่
• หนังสือมอบอำนาจให้ผู้มายื่นแบบคำขอแทน (ในกรณีที่มอบอำนาจให้ยืนแบบคำขอขายไฟฟ้าแทน)

สำเนาบัตรประจำตัวประชาชนของผู้รับมอบอำนาจพร้อมรับรองสำเนาถูกต้อง (ในกรณีที่มอบอำนาจให้ยืนแบบคำขอขายไฟฟ้าแทน)

เตรียมค่าใช้จ่าย

การติดตั้งแผงพลังงานแสงอาทิตย์ ผู้ติดตั้งต้องออกค่าใช้จ่ายเองกับการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค โดยค่าดำเนินการไม่รวมภาษี อยู่ที่ 2,000 บาท รวมกับภาษี 7.00% มูลค่า 140 บาท เป็นค่าดำเนินการรวมภาษีทั้งหมด 2,140 บาท

ขั้นตอนการขออนุญาต

การขายไฟให้การไฟฟ้ามีขั้นตอน ดังนี้

1. ลงทะเบียนใช้งาน (Log in) ในระบบ PPIM
2. กรณีเจ้าของเครื่องวัดหน่วยไฟฟ้าเป็นผู้ยื่นขอผลิตไฟฟ้าเอง ให้เลือกหมายเลข CA ที่ประสงค์จะขอยื่นผลิตไฟฟ้า พร้อมทั้งกรอกรายละเอียดตามแบบคำขอและอัปโหลดเอกสารรายละเอียดตามเอกสารแนบท้ายแบบคำขอขายไฟฟ้า
3. กรณีเจ้าของเครื่องวัดหน่วยไฟฟ้าไม่ได้เป็นผู้ยื่นขอผลิตไฟฟ้าเอง  ผู้ที่ได้รับมอบอำนาจกรอกหมายเลข CA และรายละเอียดตามแบบคำขอขายไฟฟ้า พร้อมทั้งอัปโหลดเอกสารรายละเอียดตามเอกสารแนบท้ายแบบคำขอขายไฟฟ้า
4. จะมี E-mail แจ้งผลการพิจารณาให้ผู้ยื่นขอผลิตไฟฟ้าทราบ
5. PEA จะประกาศรายชื่อผู้ผ่านการคัดเลือกในระบบ PPIM ภายใน 45 วัน นับจากวันที่ยื่นคำขอขายไฟฟ้า
6. ผู้ผ่านการคัดเลือกชำระค่าเชื่อมต่อระบบโครงข่ายไฟฟ้าและจัดส่งต้นฉบับแบบคำขอขายไฟฟ้าพร้อมเอกสารประกอบแบบคำขอ รายการเอกสารประกอบการลงนามสัญญาซื้อขายไฟฟ้า และสำเนาใบเสร็จค่าเชื่อมต่อระบบโครงข่ายไฟฟ้าที่การไฟฟ้าเขตพื้นที่รับผิดชอบ ภายใน 30 วับ นับจากวันประกาศรายชื่อผู้ผ่านการคัดเลือก หากพ้นกำหนดถือว่าคำขอขายไฟฟ้าเป็นอันยกเลิก
7. นามสัญญาซื้อขายไฟฟ้าที่การไฟฟ้าเขตพื้นที่รับผิดชอบ โดยมีกำหนดวันจ่ายไฟฟ้าเข้าระบบเชิงพาณิชย์ (COD) ภายใน 270 วัน นับจากวันที่ทำสัญญาฯ
8. ผู้ผลิตไฟฟ้าขนาดเล็กมากตรวจสอบ ติดตั้งระบบให้เป็นไปตามที่ยื่นไว้ และขอเชื่อมต่อระบบโครงข่ายไฟฟ้ากับการไฟฟ้าเขตพื้นที่รับผิดชอบ
9. ผู้ผลิตไฟฟ้าขนาดเล็กมากแจ้งการประกอบกิจการพลังงานที่ได้รับการยกเว้น ไม่ต้องขอรับใบอนุญาตกับสำนักงานคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน
10. PEA เข้าตรวจสอบระบบผลิตไฟฟ้า เปลี่ยนมิเตอร์ และทดสอบวันเชื่อมต่อเครื่องกำเนิดไฟฟ้าเข้าสู่ระบบโครงข่ายไฟฟ้าครั้งแรก (First Synchronization)
11. ผู้ผลิตไฟฟ้าขนาดเล็กมากจ่ายไฟฟ้าเข้าระบบเชิงพาณิชย์ (COD) ไม่เกินวัน SCOD ตามข้อ 7

สรุป

PPA (Power Purchase Agreement) คือ ข้อตกลงการซื้อขายไฟฟ้าระหว่างภาครัฐและเอกชนที่ผลิตไฟฟ้าขึ้นมาใช้เอง นอกจากจะให้ประโยชน์ในด้านการลดค่าใช้จ่ายแล้ว ยังอาจเป็นรายได้เสริมเพิ่มให้กับเอกชนอีกด้วย โดยที่การซื้อขายที่นิยมก็จะอยู่ในรูปของ Solar PPA ที่จะใช้การติดตั้งแผงพลังงานแสงอาทิตย์ในการผลิตไฟฟ้าขึ้นมา 

ซึ่งในประเทศไทยเองก็จะมีโครงการที่ประชาชนสามารถขายไฟให้กับการไฟฟ้าผ่านโครงการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคาของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ซึ่งหากใครสนใจการติดตั้งพลังงานทดแทนเหล่านี้ ทาง Sorarus เองเป็นตัวเลือกหนึ่งที่ดีในการให้คำปรึกษาเพิ่มเติมอย่างครบวงจร ในการประหยัดพลังงาน