ทิศไหนทิศที่ดีที่สุดในการติดตั้งโซล่าเซลล์? ใครจะรู้ว่าก่อนที่เราจะติดตั้งโซล่าเซลล์ทิศทางนั้นสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะว่าในแต่ละพื้นที่หรือบ้านแต่ละหลังสามารถรับแสงแดดแตกต่างกัน ทำให้ทิศที่เหมาะสำหรับติดตั้งแผงโซล่าเซลล์แตกต่างกันไปด้วย ซึ่งถ้าหากเราติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ในทิศทางที่ไม่ถูกต้องก็จะทำให้แผงโซล่าเซลล์ไม่สามารถผลิตไฟฟ้าได้อย่างเต็มที่ 

แต่อย่างไรก็ตามเป็นเรื่องโชคดีอีกหนึ่งอย่างคือประเทศไทยเป็นประเทศที่อยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตรเป็นอย่างมาก ทำให้ปริมาณแสงแดดที่ส่องตรงมายังประเทศไทยมีปริมาณที่เข้มข้น ทว่าก่อนที่คิดจะติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ต้องรู้ว่าแผงโซล่าเซลล์หันไปทางทิศไหนถึงจะดีที่สุด เพื่อให้แผงโซล่าสามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ และผลิตไฟฟ้าได้สูงสุด  โดยสามารถมาหาคำตอบนี้ได้จากบทความนี้

ทิศทางในการหันโซล่าเซลล์แตกต่างกันอย่างไร

อย่างที่เกริ่นไปทิศติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ส่งผลอย่างมากในเรื่องประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าของแผงโซล่าเซลล์ โดยมาดูกันว่าทิศทางในการหันโซล่าเซลล์แตกต่างกันอย่างไร ? ดังนี้ 

ทิศเหนือ 

ทิศเหนือเป็นทิศที่ได้รับแสงแดดน้อยที่สุด หากบ้านใดคิดจะติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ควรหลีกเลี่ยงการติดตั้งทางทิศเหนือ เพราะพระอาทิตย์ที่เราเห็นอยู่ในแต่ละวันจะขื้นทางทิศตะวันออก และอ้อมไปทางทิศใต้ โดยที่ทิศเหนือไม่ได้หันทำมุมการตั้งฉากกับพระอาทิตย์ทำให้การตั้งแผงโซล่าเซลล์ในทิศทางนี้จะทำให้แสงบางส่วนถูกสะท้อนออกไป  ทำให้ทิศเหนือได้รับแสงแดดน้อยที่สุดนั่นเอง ดังนั้น เราจึงควรหลีกเลี่ยงการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ในทางทิศเหนือ 

ทิศใต้ 

แผงโซล่าเซลล์หันไปทางทิศไหนถึงจะดีที่สุด คำตอบคือทิศใต้ เพราะดวงอาทิตย์ที่อ้อมไปทางทิศใต้ทำให้ทิศใต้ได้รับแสงแดดเข้มข้นมากที่สุด โดยองศาสำหรับการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์แต่ละพื้นที่ควรเป็นไปตามภูมิศาสตร์ของพื้นที่นั้น โดวยกรุงเทพควรทำองศาหรือเอียงแผงประมาณ 13.5 องศา และเชียงใหม่ควรเอียงประมาณ 18.4 องศา จะทำให้ประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าสูงขึ้น 

ทิศตะวันออก 

ตั้งแผงโซล่าเซลล์ทิศตะวันออก ปริมาณแสงแดดที่ได้รับจะอยู่ในระดับปานกลาง โดยจะรับแสงแดดมากสุดในช่วงเช้า-เที่ยง ซึ่งหากเราติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ในทิศทางนี้จะทำให้โซล่าเซลล์ทำงานไม่เต็ม 100% ซึ่งส่งผลต่อการให้แสงสว่างในตอนกลางคืน 

ทิศตะวันตก 

สำหรับการตั้งแผงโซล่าเซลล์ทิศตะวันตก จะได้รับแสงอาทิตย์ในช่วงครึ่งเช้าเหมือนกับการตั้งแผงโซล่าเซลล์ทิศตะวันออก ดังนั้นจึงได้รับปริมาณแสงอาทิตย์ในระดับปานกลาง ซึ่งส่งผลต่อการให้แสงสว่างในเวลากลางคืนเช่นเดียวกัน แต่อย่างไรก็ตามในกรณีที่ทางทิศใต้มีต้นไม้บังหรือตึกบัง สามารถเลี่ยงไปติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ในทางทิศตะวันออกและตะวันตกแทนได้

องศาที่เหมาะกับการติดตั้ง Solar Cell 

สาเหตุของการติดตั้ง solar cell แล้วไม่ได้ไฟฟ้าตามที่คาดหวัง หรือค่าไฟไม่ได้ลดลง ให้คาดเดาไว้เลยว่าอาจเกิดจากการออกแบบการวางแผงโซล่าเซลล์ที่ทำมุมไม่ถูกต้อง เพราะถ้าหากวางแผงได้ถูกต้องจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าได้มากถึง 5% 

โดยการกำหนดองศาที่เหมาะสมจะพิจารณาจากละติจูดทางภูมิศาสตร์ของแต่ละพื้นที่ที่เราติดตั้ง โดยการทำมุมที่ถูกต้องแผงโซล่าเซลล์จะถูกวางในองศาเดียวกับละติจูดทางภูมิศาสตร์ของในแต่ละพื้นที่ ซึ่งจะทำให้ประสิทธิภาพในการผลิตไฟฟ้ามากที่สุด

ติดตั้งหันตามดวงอาทิตย์ Solar Tracker  

Solar Tracker เป็นระบบติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ให้หันหรือหมุนไปตามดวงอาทิตย์ โดยระบบนี้จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของแผงโซล่าเซลล์ให้ได้พลังงานจากแสงแดดมากขึ้น 20-30% เลยทีเดียว โดย Solar Tracker  เป็นระบบที่สามารถติดตั้งได้ทุกพื้นที่ ทั้งบนพื้นดินที่ไร้สิ่งกีดขวาง หรือติดตั้งบนที่พักอาศัย หรืออาคารพาณิชย์ต่างๆ โดยนิยมติดตั้งบนหลังคาบ้าน เพราะประหยัดเนื้อที่ภายในบ้าน และประหยัดค่าใช้จ่ายมากกว่า โดยระบบ Solar Tracker มี 2 รูปแบบด้วยกัน ดังนี้ 

• แบบแกนเดียว (Single Axis Tracking System) โดยเป็นระบบที่หมุนตามพระอาทิตย์จากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตกในแต่ละวัน 
• แบบแกนคู่  (Dual Axis Tracking System) โดยแกนแรกจะหมุนตามพระอาทิตย์จากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตกในแต่ละวัน ส่วนแกนที่สองจะปรับให้หมุนจากแนวทิศเหนือไปยังทิศใต้ เพราะในแต่ละเดือนมุมของดวงอาทิตย์จะมีองศาที่แตกต่างกัน การทำแบบนี้จะทำให้แผงโซล่าเซลล์ตั้งฉากกับดวงอาทิตย์มากที่สุด

ข้อดีข้อเสียติดตั้งหันตามดวงอาทิตย์ Solar Tracker  

• Solar Tracker ช่วยเพิ่มศักยภาพการผลิตไฟฟ้าได้มากกว่า Fixed Systemถึง 10-25% ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการวางองศาของแผงโซล่าเซลล์ 
• ในพื้นที่ขนาดเท่ากัน Solar Tracker สามารถผลิตไฟฟ้าได้มากกว่า Fixed System ดังนั้น Solar Tracker จะใช้พื้นที่ในการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์น้อยกว่าแต่กลับได้พลังงานไฟฟ้าที่มากขึ้นหรือเท่ากันเมื่อเทียบกับระบบ Fixed System ที่ใช้พื้นที่มากกว่า 
• สามารถรับพลังงานแสงอาทิตย์ได้ตลอดทั้งวัน และทำให้กำลังการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ได้มากขึ้น

แบบติดตั้งอยู่กับที่ Fixed System   

การติดตั้งแบบคงที่ หรือ Fixed System คือการติดตั้งแผงโซล่าแบบคงที่ โดยจะเน้นที่ไปการวางองศาของแผงโซล่าเซลล์ที่สมบูรณ์แบบในบางช่วงเวลาเท่านั้น ทำให้เราไม่สามารถใช้ประโยชน์จากพลังงานแสงแดดได้อย่างเต็มที่ จึงมีประสิทธิภาพน้อยกว่าการติดตั้งแบบ Solar Tracker

ทำไมทิศใต้ถึงเป็นทิศที่ดีที่สุดในการติดตั้งโซล่าเซลล์

ทำไมทิศใต้ถึงเป็นทิศที่ดีที่สุดในการติดตั้งโซล่าเซลล์ ? อย่างที่ได้กล่าวไปในข้างต้นแล้วว่าทิศใต้เป็นทิศที่ได้รับแสงแดดในแต่ละวันมากที่สุด ซึ่งถ้าหากเราวางแผงโซล่าเซลล์ในองศาที่ถูกต้องจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าได้มากขึ้น โดยเราจะมาเจาะถึงเหตุผลที่แท้จริงว่าทิศติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ใช่ทิศใต้จริงๆ หรือไม่?

โดยปกติแล้วพระอาทิตย์จะส่องตรงมายังพื้นที่ที่ใกล้เส้นศูนย์สูตรตลอดทั้งปี แต่อย่างไรก็ตามหากบางประเทศที่อาศัยอยู่เหนือเส้นศูนย์สูตรขึ้นไป พระอาทิตย์ก็จะส่องไปยังพื้นที่ดังกล่าวในทางทิศใต้เช่นกัน ทำให้ทิศใต้ได้รับปริมาณแสงอาทิตย์มากที่สุดแม้อยู่เหนือเส้นศูนย์สูตร ส่วนประเทศทางแถบอเมริกา ดวงอาทิตย์ก็จะเคลื่อยผ่านทางซีกโลกใต้เช่นกัน จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมทิศใต้ถึงเป็นทิศที่ดีที่สุดในการติดตั้งโซล่าเซลล์

อีกทั้งปริมาณแสงโดยรวมที่ได้รับในแต่ละวัน โดยทำการทดลองการตั้งแผงโซล่าเซลล์ทิศทางแตกต่างกัน  พบว่าปริมาณแสงอาทิตย์ที่ได้รับมากที่สุดและมีศักยภาพในการนำมาผลิตเป็นไฟฟ้ามากที่สุดคือการวางแผงโซล่าเซลล์ไว้บนตำแหน่งทางทิศใต้ 

ส่วนการวางแผงโซล่าเซลล์ทางทิศใต้ยังดีอย่างมากต่อระบบแบตเตอรี่ เพราะการวางตำแหน่งบนทิศทางนี้จะทำให้มีพลังงานส่วนเกินมากพอในการชาร์จแบตเตอรี่จึงลดการพึ่งพาพลังงานส่วนอื่นลงไปได้มาก 

อีกทั้งในแง่ของการประหยัด ยังช่วยเราในการหาแนวทางเหมาะสมในการใช้ไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ เนื่องจากบางประเทศใช้หลักเกณฑ์การคิดค่าไฟแบบ TOU หรือ อัตราค่าไฟฟ้าตามช่วงเวลาของการใช้ (Time of Use Tariff : TOU Tariff) เมื่อเราติดตั้งแผงโซล่าเซลล์เราสามารถใช้ไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ในช่วง Peak  หรือช่วงที่ค่าไฟฟ้ามีราคาสูงได้ทำให้เราสามารถประหยัดค่าใช้จ่ายลงไปได้ เพราะว่าการวางแผงทางทิศใต้จะทำให้เรามีไฟฟ้ามากเพียงพอต่อการใช้งานภายในบ้าน

สรุปจาก SORARUS

สิ่งสำคัญในการติดตั้งแผงโซล่าเซลล์คือทิศติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ เพราะประสิทธิภาพในการผลิตไฟฟ้าของแผงโซล่าเซลล์จะทำงานได้ดีหรือไม่นั้นทิศทางคือสิ่งที่สำคัญที่สุด ดังนั้น การติดตั้งโซล่าเซลล์ต้องดูทิศทางที่ถูกต้อง ต้องคำนึงถึงแสงที่ได้รับจากพระอาทิตย์มาจากทิศทางใด ซึ่งในบทความนี้บอกถึงทิศทางที่ดีที่สุดที่จะได้รับแสงตลอดทั้งวัน รวมถึงประเภทของทิศทางการติดตั้ง เพื่อนำไปใช้ในการประกอบการตัดสินใจ และคุยกับผู้รับติดตั้งได้ดีขึ้นนั่นเอง